Ensemble Musica Hebraica met ‘Rossi’s Revolutie’

Joden in Europa zaten eeuwenlang in een spagaat. Ze mochten van alles niet en werden vaak gedwongen in getto’s te wonen. Evengoed leefden ze niet helemaal afgescheiden van de buitenwereld. Ze spraken de talen van de christenen (vaak in een eigen dialect) en deden vaak zaken met ze in de baantjes die ze nog wel mochten doen. De discussie of en hoezeer men zich aan de meerderheid moest aanpassen werd in joodse kringen druk gevoerd.

Salomone Rossi (1570-1630) wist het wel. Hij was violist en componist en vond de joodse kerkmuziek hopeloos ouderwets. Gewoonlijk werden teksten op jengelende toon door een voorzanger gereciteerd, een traditie die nog uit Bijbelse tijden stamde. Nee, dan de christenen, die zongen de prachtigste polyfone bouwsels! Rossi componeerde psalmen en gezangen in de madrigaalstijl en verzorgde zodoende de eerste moderne joodse liturgische muziek.

In dit concert horen we een selectie uit deze muziek. We horen ook muziek van andere componisten die zich met joodse muziek in de nieuwe stijl hebben beziggehouden. Er is hoogbarok van Carlo Grossi (1634-1688), laatbarok van Benedetto Marcello en klassiek van Cristiano Lidarti (1730-1795). Zoals hun voornamen al suggereren waren zij zelf geen joden. Maar blijkbaar werden de opdrachten goed betaald, en stonden zij op goede voet met de joodse gemeenschap. Van Lidarti is zelfs een compleet Hebreeuwstalig oratorium bewaard (Esther). We houden het hier bij enkele gezangen voor de sabbat.

Tot slot is er ook aandacht voor de wereldlijke en instrumentale muziek van Rossi.