De hele nacht Jiddische, Klezmer & Ladino muziek.
1- ‘Yiddish Glory’, The Lost Songs of World War II.
Op dit album staan liedjes die tijdens de 2e wereldoorlog verzameld zijn door etnomusicoloog Moisei Beregovsky. De liedjes zijn geschreven door Joodse soldaten van het Rode Leger, vluchtelingen, slachtoffers en overlevenden van Oekraïense getto’s. Het zijn verhalen van gewone mensen, die door het schrijven van liedjes hun leed probeerden te verzachten. Na de oorlog dacht men dat de liedjes verloren waren gegaan, maar ze werden teruggevonden in de jaren ‘90 in de archieven van de Nationale Bibliotheek van Oekraïne. Het toeval wilde dat de Jiddische professor Anna Shternshis over deze liedjes hoorde. Zij besefte al gauw dat het om Jiddische liedjes uit de Tweede Wereldoorlog ging. En dat leidde uiteindelijk tot dit album.
CD. ‘Yiddish Glory’, The Lost Songs of World War II. Label: Dix Degrees Records (2018). VIDEO
2- Leo Fuld.
Na bijna zijn hele leven in de Verenigde Staten te hebben gewoond, keerde Leo Fuld in 1994 weer terug naar Amsterdam. Hij wilde nog één album opnemen. Het werd: ‘The Legend’, het resultaat van zijn werk met producer Mohammed El-Fers en arrangeur Kees Post. Zij wilden de Jiddische liederen van Fuld voorzien van Arabische arrangementen. Dat klinkt als een onwaarschijnlijk plan, maar voor Fuld was het niets nieuws. In de jaren vijftig had hij al opgetreden in Libanon en Egypte waar hij met Arabische orkesten had samengewerkt. Enkele maanden na de opname van dit album (1997) is Leo Fuld, op 85 jarige leeftijd, overleden in Amsterdam.
CD. Leo Fuld – ‘The Legend’. Label: Hippo Records (1997), code: Hippo 97002. VIDEO
3- Amsterdam Klezmer Band.
Het vijftienjarig bestaan van de Amsterdam Klezmer Band werd gevierd, in 2012, met het album ‘Mokum’. De oorspronkelijke feest- en bruiloft muziek van Oost-Europese joden is ook de basis van de Amsterdam Klezmer Band. Maar zoals diezelfde joden na het ontstaan van de muziek in de negentiende eeuw, alle invloeden die ze tegenkwamen opzogen, zo doet het Amsterdamse orkest dat ook. Weemoed krijgt zeker een plaats, maar ook vrijheid en blijheid komen in dampende passages voorbij. Daardoor is ‘Mokum’ niet alleen een ode aan Jiddische muziek, het album is vooral ook een podium voor de vrije visie die eigentijdse musici aan eeuwenoude muziek kunnen meegeven.
CD. ‘Mokum’ – Amsterdam Klezmer Band. Label: Essay Recordings (2012). VIDEO
4- Di Gojim.
De letterlijke betekenis van de Hebreeuwse uitdrukking Di Gojim is ‘de niet-joden’. Een uitstekende naam voor een groep met zes Friese mannen die niet joods maar wel dol op klezmer zijn. Di Gojim, opgericht in 1988, was één van de eerste Nederlandse groepen die zich verdiepten in de lange geschiedenis van klezmer. Di Gojim beperkt zich niet tot het naspelen van nummers uit de negentiende eeuw maar geeft er een eigentijdse en enerverende draai aan. Tijdens de energieke shows wisselt de band geroutineerd een lach en een traan af.
CD. ‘Oostenwind’ – Di Gojim. Label: Syncood productions (2000), code: 5760, cd 251. VIDEO
5- Yasmin Levy.
De Israëlische zangeres Yasmin Levy is de bekendste vertolkster van repertoire in Ladino, de taal van Sefardische Joden. Deze groep woonde eeuwenlang verspreid over het Middellandse Zeegebied nadat ze in 1492 door de Inquisitie uit Spanje waren verdreven. Ladino is een fraaie taal met zowel Latijnse als Hebreeuwse wortels. ‘Mano Suave’ klinkt heel Spaans. Yasmin Levy houdt erg van flamenco, maar een nadere beluistering onthult ook accenten uit Joodse en Arabische muziek. Ongeveer de helft van de songs op ‘Mano Suave’ zijn traditionele Sefardische liederen, de andere helft schreef Levy zelf.
CD. ‘Mano Suave’ – Yasmin Levy. Label: World Village (2007), code: 450003. VIDEO
6- ‘City of the Future, Yiddish Songs from the former Soviet Union’.
Yale Strom is een van ‘s werelds toonaangevende etnograaf-kunstenaars van klezmer, Roma-muziek en geschiedenis. Hij heeft uitgebreid etnografisch onderzoek gedaan in Oost-Europa. Zijn bevindingen waren behulpzaam bij het vormen van het repertoire van zijn klezmer band Hot Pstromi, gevestigd in New York. Sinds de start van zijn ensembles in 1981, heeft Strom originele ‘New Jewish’ muziek gecomponeerd die klezmer combineert met Roma, jazz, klassieke, Balkan, Arabische en Sefardische motieven. Op dit album staan Yale Strom’s arrangementen van Jiddische liederen uit de voormalige Soviet-Unie.
CD. ‘City of the Future, Yiddish Songs from the former Soviet Union’. Label: Arc Music (2015), EUCD 2617. VIDEO
7- Liat Cohen.
In de 21e eeuw komt het niet veel voor dat muzikale composities aanspraak maken op een joods-Spaanse filiatie. Dit album heeft simpele arrangementen, complexe stukken en nieuwe interpretaties van traditionele Ladino-melodieën, uitgevoerd door de internationaal befaamde klassieke gitarist Liat Cohen.
CD. ‘Variations Ladino’ van Liat Cohen. Label: Buda Musique (2007), code : 860155. VIDEO
Samenstelling:
