Muziek uit het oosten – in zijn ruimste betekenis.
De Palestijns-Amerikaanse geleerde Edward Saïd beklaagde zich ooit over de Europese idee van “de Oriënt”. Westerlingen hadden volgens hem de neiging om totaal verschillende culturen onder die noemer op één hoop te gooien. Turkije, India, China, het maakte allemaal niets uit.
Bij het Tropeninstituut weten ze natuurlijk dat er in Turkije heel andere muziek wordt gemaakt dan in India, in China of op Java. Toch hielden ze in 2004 een festival waarin al die verschillende tradities juist bij elkaar werden gezet. Het publiek kon kennis maken met de muziek en de verschillen opmerken. En de overeenkomsten, want als het erop aankomt zijn muzikanten overal op de wereld hetzelfde.
In deze aflevering horen we twee concerten uit dit festival. In het eerste horen we muziek uit Turkije. Klassieke Osmaanse muziek om precies te zijn. De muziek klinkt op en top oosters, met vloeiende melodielijnen en exotisch aandoende toonladders. Zoals dat hoort bij klassieke muziek uit welke cultuur dan ook zijn de composities gestileerd en met zorg opgebouwd.
In het tweede concert gaan we duizenden kilometers verder, naar China. Chinese kunst is vooral een kunst van het weglaten: de toonladder heeft maar vijf tonen en basinstrumenten ontbreken. Op instrumenten als de pipa (Chinese luit) en de dizi (bamboefluit) horen we twee China’s. Aan de ene kant horen we het traditionele China, met volksmuziek uit verschillende provincies van het Hemelse Rijk. Aan de andere kant horen we moderne composities, waarbij een componist bekend is en die een naam dragen. Een radicale breuk met het verleden is het niet, maar een contrast vormen deze twee werelden wel.
Afspeellijst
1. Serif Tarian – Ferahfeza saz semai
2. Farabi – Rast
3. Seyfeddin Osmanoğlu – Bayati peşrev
4. Kanuni Omar – Bayati semai
5. Sulayman Ergüner Dede – Uzzal sitro
6. Son yürük semai
7. Kudsi Ergüner – Méditerranéen
8. Kudsi Ergüner – Scoutari
9. The girl from Tjesjin
10. Niao Tou Lin (volksmuziek uit Guangdong)
11. Xing Jie (volksmuziek uit Jiangnan)
12. Kuchnag Jun – Jianqi
13. He Tiangquan – Fenghuang Zhangchi
14. Yangguan Sandie
15. Sun Wenming – Tan Le
16. Bainiao Chaofeng
17. Guo Wenjing – Late spring
18. Wu Bang-zi (fluitmuziek uit Noord-China)
19. Taojinling