Muziek uit Georgië.
Vandaag laten we vocale muziek horen uit Georgië. Vanaf oudsher wordt er gezongen tijdens het werk, maar er zijn ook tafelliederen, wiegeliedjes, klaagliederen, rituele liederen, litugische liederen die de tand des tijds hebben doorstaan. Het leeuwendeel van de Georgische volksliederen zijn 3–stemmig, maar zijn ook 1- en 2-stemmige liederen, heel zelden met vierstemmig. Polyfonie en koorzang zijn de belangrijkste kenmerken van Georgische volksmuziek. In Georgië bestaan 15 verschillende dialecten, die elk hun eigen polyfone patronen, intonatie, stilistische oorsprong en uitvoeringspraktijk hebben.
De eerste cd die we laten horen, heet MTIEBI, Georgian Ethnomusic Theatre after Edisher Garaqanidze. MTIEBI is in 1980 opgericht door de ethnomusicoloog Edisher Garaqanidze, vanaf 2001 wordt het ensemble geleid door Giorgi Garaqanidze. Pas vanaf 2003 is het een gemixt gezelschap van mannen en vrouwen. Je zult deze nacht trouwens voornamelijk mannen horen zingen. MTIEBI is opgezet ter behoud en ontwikkeling van de traditionele volksmuziek. De leden van de groep gaan nog altijd op expeditie door heel Georgië en hebben nauw contact met de volkszangers uit de dorpen. MTIEBI geeft ook vaak optredens en workshops in het buitenland.
De volgende cd’s bevatten unieke, historische opnamen. 1. Masters of Georgian Folk Song: Gigo Erkomaishvili
Deze cd bevat liederen die zijn uitgevoerd door het ensemble van Gigo Erkomaishvili (1840-1947). Het ensemble komt uit Makvaneti in het Ozurgeti district, in de provincie Guria. De liederen zijn 100 jaar geleden opgenomen door de Gramophone Company in Tblisi. De zangers zijn de oudste en de eerste die opgenomen zijn door deze platenmaatschappij. De kern van de groep is het trio Gigo Erkomaishvili, Giorgi Babilodze en Giorgi Lobishvili, die in de jaren 1870 bekend stonden in heel Guria. De rest van het ensemble kwam er later bij. Zij waren allen boeren, die zich ver hielden van de urbane levenstijl. Rond de eeuwwisseling werd het ensemble vaak uitgenodigd in verscheidene dorpen voor allerlei soorten vieringen zowel seculier als religieus. Op een gegeven moment bracht een welvarende man het ensemble naar Tblisi waar ze voor de Gramophone Company 49 liederen en hymnes hebben opgenomen. De metalen matrices worden bewaard in Londen en Moskou en is recentelijk gedigitaliseerd. Op de cd kun je horen hoe de vocale muziek dus 100 jaar geleden heeft geklonken.
2. Masters of Georgian Folk Song: Artem Erkomaishvili
Artem Erkomaishvili (1887 – 1967) is de zoon van de gerenommeerde Gigo Erkomaishvili in het dorpje Maknaveti. Het koor van Gigo Erkomaishvili oefende vaak thuis. Drie van zijn tien kinderen zijn beroemde zangers geworden. De jonge Artem nam lessen van Melkisedek Nakashidze, die het geleerd heeft van Anton Dumbadze. Dat is belangrijk om te vermelden omdat Dumbadze en zijn zoon de laatste representanten waren van de Gurian Kilo (modus uit de provincie Guria) dat vooral in het westen van Georgië zeer geliefd was. Artem heeft meer dan 2000 hymnes geleerd en hij werkte later zelf ook als leraar. In 1924 leidde hij een arbeiderskoor in Batumi, dat een aantal prijzen in de wacht heeft gesleept. In de jaren 30 zijn er opnamen gemaakt die zijn bewaard in St. Petersburg Museum van Russische Literatuur. In 1932 kreeg het koor de naam Ethnographic Choir of Achara en trad op in heel Georgië. De opnamen die op de cd zijn gezet die we gaan draaien komen uit de periode 1956 – 1966. Er is een zeer oude opnamen uit 1907 gezongen door vader Gigo, zoon Artem en Ermile Molarishvili. Nog interessanter zijn de opnamen uit 1934 die van de drie generaties komen: 12-jarige Davit, zoon van Artem, 93-jarige Gigo en de 47-jarige Artem zelf.
3. Masters of Georgian Folk Song: Sandro Kavsadze
De bijdrage van Sandro Kavsadze (1874 – 1939) aan de overlevering en de ontwikkeling van de Kartli-Kakhetian liederen zijn van onschatbare waarde. Sandro had een zeer kleurrijk en uniek stemgeluid. Hij komt uit een priestersgezin uit Khovle dat in het Kaspi district ligt. Tijdens zijn studie theologie zong hij in het koor dat onderleiding stond van Simon Goglichidze, een beroemde zanger en expert in Georgische volksliederen. Ook was Sandro actief met een trio met Giorgi Gogitashvili en Soso Jugashvili, die later bekend stond als Joseph Stalin! Na zijn studie werd Sandro solozanger bij het Lado Aghniasvili Koor. In Gori en Tbilisi richtte hij zelf ensembles op, met de laatste heeft hij opnamen gemaakt voor de Gramophone Company. In de tijd daarna deed hij veel aan de opleving van de Georgische volksliederen. Zijn Eastern Georgian Choir heeft veel succes geoogst in de jaren 30 en 40 in Rusland. De opnamen op de cd komen uit de periode 1907-1911 en 1911 – 1914.
De laatste cd uit 2005, een dubbelcd, bevat volksliederen uit Georgië en Abchezië. Het album is een anthologie die in het leven is geroepen door The International Centre for Georgian Folk Song. We laten alleen de eerste cd horen met de volgende ensemble:
– Koor van Ivane Margiani opgenomen in 1928
– Koor van Kirile Pachkoria opgenomen in 1929
– Drie generaties van Erkomaishvilis opgenomen in 1934
– Koor van Mikho Jighauri opgenomen in 1930
– Koor van Beglar Akobia opgenomen in 1936
– Koor van Rema Shelegia opgenomen in 1934
