Sanssouci

Als u in een oratoriumkoor zingt, dan kent u misschien de missen van Mozart en Haydn. Deze muziek is terecht bekend, maar ze staat bepaald niet op zichzelf. Tijdens de klassieke periode deed de kerkmuziek wat ze altijd al had gedaan: zichzelf aanpassen aan de nieuwe modes. In de kerken klonk de invloed van symfonieën en opera’s. Het gaf de gelovigen reden om te komen en het zorgde er mede voor dat ook nieuwe generaties geïnspireerd raakten door het Woord.

We horen vandaag muziek van de Italiaan Niccolò Jommelli. Als Napolitaan was zijn voornaamste interesse de opera. Dat hoor je ook wel in zijn Veni creator Spiritus: Jommelli weet met een kleine verandering maximaal effect te bereiken.

Ook horen we een werk van Marianne Martines. Haar biografie staat bol van de grote namen. Zo woonde ze als kind in één huis met de Eszterhazy’s en de jonge Joseph Haydn. Later ontmoette ze ook Michael Haydn en Mozart. Haar contacten legden haar geen windeieren. Luister maar hoe prachtig Weens haar Dixit Dominus klinkt!

Daarna is het tijd voor Jean-Joseph de Mondonville. Nu niet meer zo bekend, maar rond 1750 de grootste Franse componist na Rameau. Hij maakte het Grand motet, een formule ooit nog bedacht door Lully, geschikt voor de klassieke stijl. In zijn De profundis horen we hoe dat uitpakt.

Naast al deze katholieke componisten is er ook nog één protestant. Carl Philipp Emanuel Bach erfde het geloof van zijn vader en bleef er tot zijn dood trouw aan. Zijn korte cantate Heilig uit 1776 is een rijp en uiterst subtiel werk. De componist was intussen ontslagen uit de dienst van de Pruisische koning en woonde in Hamburg. Heilig werd uitgevoerd in de grote Michaelkerk aldaar en werd een doorslaand succes.