De cyclus ‘Stimmung’ van muziektheatergezelschap Silbersee is een evenement over de menselijke stem: haar schoonheid, haar breekbaarheid, de capriolen waartoe ze in staat is, en haar vermogen de ziel te beroeren. Donderdagavond 28 maart maakt de Concertzender opnames in het Muziekgebouw aan het IJ. Muzikaal leider Romain Bischoff vertelt over madrigalen van nu.
Romain, wat is Silbersee voor een gezelschap?
‘Wij zijn een onorthodox muziektheaterproductiehuis dat zeer diverse producties maakt voor een heel breed publiek. We spelen bij festivals als Oerol en het Holland Festival, maar ook in schouwburgen en concertzalen. Onze basis hebben we in het Muziekgebouw in Amsterdam, en daar treden we zo’n drie keer per jaar op. Onze voorstellingen spelen we zo’n honderd keer per jaar ook elders in het land.’
En wat is Stimmung II voor een productie?
‘Stimmung is eigenlijk geen muziektheater, maar meer een semi-geënsceneerd concert. Het zijn drie tableaux met hedendaagse madrigalen. Alles draait om de stem. Stimmung is een serie innovatieve concerten rond de muzikale canon van de 20e eeuw. Het draait om stemmen, zoals de titel al zegt. Elk concert is opgebouwd rond een canonstuk: Stimmung I rond de compositie “Stimmung” van Karlheinz Stockhausen, en nu Stimmung II rond het stuk “Das atmende Klarsein” van Luigi Nono. Donderdag zingen we het stuk van Nono zelf, alsook twee wereldpremières.’
Wat moeten we ons voorstellen bij hedendaagse madrigalen?
‘Madrigalen kennen mensen vooral van rond 1600 toen in de composities van Palestrina, Gesualdo en Monteverdi de stemkunst hoogtij vierde. De hedendaagse madrigalen zijn nog even intiem als de muziek van toen. Maar Nono bijvoorbeeld voegt daar nog een instrument als de basfluit en elektronica toe, daardoor wordt zijn madrigal van nu nog imaginairder.’
Wat kun je vertellen over de nieuwe composities van Giuliano Bracci en Arnold Marinissen die uitgevoerd worden?
‘Braccis muziek is zoals Nono voor acht stemmen geschreven, maar a capella (zonder basfluit en elektronica). Deze compositie lijkt het meest op de madrigalen van bijvoorbeeld Monteverdi. Marinissen heeft dezelfde bezetting als Nono, acht stemmen, basfluit en elektronica. Hij weeft er gesproken stemmen van mensen doorheen. Hij heeft mensen gevraagd over vriendschap. Die antwoorden zijn in de muziek verwerkt, die lopen er parallel doorheen.’
En wat betekent dit concert voor jou als muzikaal leider / dirigent?
‘Het is best pittig en heel geconcentreerd. Bij Nono staat de tijd stil. Deze muziek vraagt veel van de zangers. Als ik als dirigent uit mijn concentratie raak dan zaait dat uit over de hele groep. We moeten de hele tijd sterk op elkaar ingetuned blijven.’
Wat is er spannend aan deze voorstelling?
‘Alles. We zingen hedendaagse muziek zonder begeleiding. Dat is het meest ingewikkelde wat er is. De stemmen hebben geen referentiekader, ze kunnen niet zonder elkaar. Het vergt heel veel concentratie en technische know how. Het is ingewikkeld en kwetsbaar. En daardoor heel mooi en intiem.’
Door Lucie Th. Vermij
Meer informatie:
Silbersee, Stimmung II – Madrigalen van nu, “Das atmende Klarsein” van Luigi Nono,
Donderdag 28 maart 2019, 20.15u, Muziekgebouw aan ‘t IJ, Piet Heinkade 5, 1019 BR Amsterdam.
Tickets: € 27 tot € 34.
https://www.muziekgebouw.nl/agenda/7432/Stimmung_II_/Silbersee/
