Een verslag van de optredens van de Vlaamse klavecinist, organist maar ook componist David Van Bouwel, die 9 keer optrad in het Festival Oude Muziek Utrecht 2013.
B'Rock (zo. 25 aug. 17.00 uur – St. Augustinuskerk)
David Van Bouwel solo (ma. 26 aug. 13.00 uur – Lutherse Kerk)
FLUX Listen to Art (do. 29 aug. 18.00 uur – Centraal Museum)
FLUX (za. 31 aug. 17.00 uur – Vredenburg Leeuwenbergh)
door Irene Stolp
DURFAL DAVID VAN BOUWEL
Naar mijn mening was niet alleen Paul van Nevel artist in residence van het (net afgelopen) Festival Oude Muziek Utrecht, maar ook een andere Vlaming: klavecinist/organist David Van Bouwel.
Hij had het maar druk in Utrecht: een solo-recital, een optreden als leider van B'Rock, maar liefst 6 optredens met FLUX in het museumproject Listen to Art én het festivaldebuut-optreden met dit nieuwe kamermuziekensemble.
Maar op deze manier was de veelzijdigheid van deze klavecinist, organist maar ook componist opvallend. En dat was leuk, interessant, inspirerend. Ik persoonlijk had David al horen optreden met Duo La Fenice (met Jean Tubéry) en Vox Luminis, en merkte al zijn grote muzikaliteit op.
Op 25 augustus leidde David Van Bouwel het Vlaamse barokorkest B'Rock in een bijzonder programma: 'Tears of Melancholy' waarin de melancholie van de zeven Lachrimae's van John Dowland gecombineerd werd met die van de concerto's van Muffat en moderne werken van Britten en Hindemith. Hoewel moderne muziek altijd eerst ongemakkelijk aanvoelt in een festival voor oude muziek, werkte het uiteindelijk wonderlijk goed. Vooral toen Dowlands zevende Lachrimae het concert deed besluiten. Ontroering ten voeten uit…
Van Bouwels solorecital omvatte klavierwerk van Luzzaschi tot Froberger. De grote componist die de link is tussen deze twee, is Frescobaldi. Hij was leerling/opvolger van Luzzaschi, maar ook leraar van Froberger. Van Bouwel liet het prachtige Vlaamse klavecimbel van alle kanten horen, ronkend in de laagte, en sprankelend in de hoogte.
Opvallend was Van Bouwels spel: muzikaliteit ten top. Beweging en risico's nemen. Met als goed voorbeeld de 'Toccata Ottava di durezze e ligature' met zijn opvallende chromatiek. Deze wordt zo ver doorgevoerd, dat het bijna moderne muziek is. Van Bouwel liet horen dat dit tóch mogelijk is in middentoonstemming (!), door bepaalde akkoorden uit te stellen of juist te benadrukken. Bijna duizelingwekkend.
Ook opvallend was zijn Italiaanse aanpak van Suite 14 die Froberger in Franse stijl schreef. Waarom niet, in zo een Italiaans programma? Het getuigt van een durf.
Dan de museumconcerten van FLUX, het ensemble dat Van Bouwel oprichtte samen met violiste Lidewij van der Voort. In zeven delen werd de tentoonstelling 'In Vredesnaam' in het Centraal Museum muzikaal toegelicht. Een improvisatie op viool solo lokte het publiek de tentoonstelling in, een lied van Martin Luther bracht de kijker/luisteraar in Katholieke dan wel Protestante sferen, een solostuk op theorbe van De Visée bracht de hofsfeer van Lodewijk XIV tot leven, waarna men de oorlog voelde door een knetterende Battaglia van Falconiero.
Het museumconcert voerde het publiek verder langs de onderdelen Dood en Verderf (met een passende 'Adagio ma non tanto' van Bach) en Verliesrekening waarbij getallen waren te zien van de vele slachtoffers. Dit werd verrassend verklankt door een modern stuk: 'Dorf-Rhapsodie' van Petar Hristoskov (1917-2006), gebracht door violiste Jivka Kaltcheva.
Tenslotte komt alles bij elkaar in de muziek van Georg Muffat. Rond de tafel met hét vredesverdrag waar alles om draait, speelden de vier musici van FLUX de prachtige Passacaglia uit Muffats vijfde Sonate. Zó moet Vrede gevoeld hebben; vrolijk, schoon, uitbundig en vooral opgelucht! Prachtig gebracht én bedacht door FLUX.
En als kersen op een slagroomtaart kwam toen nog op 31 augustus het festivaldebuutconcert van FLUX. Het programma draaide hier om de enige vioolsonate van Muffat. In dit vroegst bekende werk laat Muffat graag horen wat hij kan. Dit laat hij vooral horen in de harmonie en de vorm; de vijf delen vloeien volledig in elkaar over.
Bij de uitvoering ervan werd ik meegenomen op reis. En in de uitvoering van FLUX werd dit een spannende reis, waarin veel risico werd genomen.
Gambist Martin Bauer en luitist Wim Maeseele brachten muziek die Marais en De Visée schreven voor Lully. Lully was namelijk een groot voorbeeld voor Muffat.
Hierna hoorden we FLUX weer in gehele bezetting in de melodieuze Sinfonia 9 van Stradella, de Toccata Prima van Muffat (het klavecimbel werd bijgestaan door de gamba), wat moeiteloos overging in het spetterende slotstuk, de derde Sonate van H. I. F. von Biber. Hier werd alles uit de kast getrokken, alle mogelijke bezettingen waaronder het knetterende regaal en de opzwepende barokgitaar werden gebruikt.
Ook hier werd het publiek meegenomen in een spannend verhaal wat met groot plezier en met grote overtuiging werd gebracht. Met als grote drijfveer violiste Lidewij van der Voort en natuurlijk klavecinist, organist en 'regalist' David Van Bouwel!
FLUX viel in de smaak bij het publiek, want het ontkwam niet aan een toegift ('La Soave Melodia' van Falconiero).
Voor mij heeft dit verhaal een heel gelukkig einde; voor mij mag FLUX heel lang en heel gelukkig leven!
