Mariama | Concertzender | Klassiek, Jazz, Wereld en meer
logo
Search for:
spinner

Mariama

vr 25 feb 2022 20:00 uur

Afrikaanse muziek, verzameld en uitgezocht door Stan Rijven.
Aflevering: Ghana 65 jaar onafhankelijk

 

Tot begin jaren ’80 heette in het Westen alle Afrikaanse populaire muziek simpelweg ‘highlife’. Oor-zaak? Het land van oorsprong… Oftewel Ghana, de voormalige Britse kolonie Goudkust, dat als eerste natie in sub-Sahara Afrika zelfstandig werd.

 

* Kwame Nkrumah

Op 6 maart 1957 leidde de charismatische Kwame Nkrumah (1909-1972) zijn land naar de onafhankelijkheid. Als visionair president verwierf hij een status vandaag vergelijkbaar met die van Nelson Mandela. Dankzij Nkrumah’s streven naar pan-afrikanisme -de culturele en politieke verheffing van geheel Afrika- werd Ghana hèt symbool van de de-kolonisatie. Daarmee ook een inspirerend voorbeeld voor zo’n dertig andere Afrikaanse landen, die in het navolgend decennium hun bevrijding zouden vieren. Met het verbond tussen Ghana, Guinée & Mali creëerde Nkrumah een soort Benelux-verband; met de ‘Black Stars’ het eerste Afrikaanse nationale voetbalelftal.

* Highlife

Via de stimulering van een eigen muziekcultuur werd ‘highlife’ synoniem aan het optimistisch bevrijdings-geluid dat jarenlang heel anglofoon Afrika ging domineren. Diverse highlife-richtingen bloeiden op, voortgekomen uit de fusion van west-afrikaanse ritmes met invloeden uit de Caraïben (calypso, goombay, son), Noord-Amerika (swing, soul, funk) en Europa (brass, hymnes). Zo oefenden dansorkesten als E.T. Mensah & His Tempos grote invloed uit op de latere Nigeriaanse afro-beat. Uit de palmwine-variant vloeide de electrische guitar-highlife voort. Anno 2022 horen hiphop en raggaton tot het Ghanese pop-palet; ook inheemse invloeden doen zich gelden, zoals de 2-snarige kologo-sound uit Noord Ghana.

* Slavernij

Wereldwijd ontleent Ghana haar historische betekenis aan een verwante, crucialere
geschiedenis. Vanuit Fort Elmina werden, vanaf de 17e eeuw, miljoenen slaaf-gemaakten naar de Amerika’s verscheept. Met name voor afro-amerikanen symboliseert Ghana daarom het land van oorsprong. Niet voor niets was de nog destijds jonge Martin Luther King op 6 maart 1957 in Accra getuige van Ghana’s Onafhankelijkheid, en bracht de invloedrijke wetenschapper/filosoof Dubois zijn laatste levensjaren door in Ghana. In de jaren ’70 vonden Miriam Makeba en Hugh Masekela, verbannen uit Zuid-Afrika, er een toevluchtsoord. Ook voor Nigeriaanse afro-beat pionier Fela Kuti was Nkrumah een grote inspirator voor wie hij thuis een een altaar had opgericht. 6 maart, een historische gebeurtenis: net als als 5 mei of 1 juli een dag om niet te vergeten, zoals met deze radio-special.

 

  1. King Ayisoba/ Modern Ghanaians

CD: Modern Ghanaians (Makkum Records)- 2019

  1. E.T. Mensah & His Tempos Band/ John B. Calypso (jrn ’50)

LP: All for you (RetroAfric)- 1986)

  1. E.T. Mensah & His Tempos Band/ Ghana-Guinea-Mali (1958)

CD: Day by day (RetroAfric)- 1991

  1. Ramblers International Dance Band/ Woman wanko (jrn ’50)

CD: Tempos-Ramblers-Uhuru (Original Music)- 1990

  1. Kumasi Trio/ Amponsah prt 1

CD: Kumasi Trio 1928 (Heritage)- 1993

  1. T.O. Jazz/ Sore Sabi

CD: Vintage palmwine (Otrabanda Records)- 2003

  1. Bokoor Band/ Onukpa shwarpo

CD: Bokoor beats (Otrabanda Records)- 2007

       

  1. Genesis Gospel Singers/ Momma mo akoma ntutu

LP: The guitar & the gun (Africagram Records)- 1983

  1. Sweet Talks/ Eyi su ngaangaa (1973)

CD: The Kusum beat (Soundway)- 2010

  1. Eric Agyeman/ Nea abe beto (1978)

CD: Highlife safari (Stern’s Africa)- 1992

  1. Smilin’ Osei/ Kyere wo do

CD: Alarm blo (Dakar Sounds)- 2001

  1. Fausty Amoa Mabila/ Nosonayine

CD: This is Frafra power (Makkum Records)- 2019

  1. Gyedu-Blay Ambolley/ Afrika yie

CD: Sekunde (Hippo Records)- 2012

 

Samenstelling:
close
Om deze functionaliteit te gebruiken moet u zijn. Heeft u nog geen account, registreer dan hier.

Maak een account aan

Wachtwoord vergeten?

Heeft u nog geen account? Registreer dan hier.

Pas het wachtwoord aan