Amsterdam Cello Biënnale III: Take Five Advaya

Kottos is de naam van één van de drie monsterlijke reuzen die voorkomen in de Olympische scheppingsmythe en de strijd van de Goden tegen de Chaos.
Kottos is ontstaan uit de verbinding van kunst en wetenschap – want gecomponeerd met behulp van een computerprogramma – en uitgesproken fysiek. Bij Xenakis is de cello geen negentiende-eeuws melancholisch melodie instrument maar een
geavanceerde klankbron waarvan alle mogelijkheden optimaal benut worden.

Luciano Berio was gefascineerd door de ritmiek en de sonoriteit van de Indiase Kandyan trom (het tweede instrument van cellist Rohan De Saram, aan wie het werk is opgedragen) en hij incorporeert percussieachtige effecten, met de rechterhand
gespeeld op de klankkast van de cello, en pizzicato’s. Sequenza XIV (2002) is het
voorlaatste werk van Berio en het sluitstuk van 14 solowerken gecomponeerd over
een periode van veertig jaar.

De in Parijs wonende Finse componiste Kaija Saariaho heeft een heel persoonlijke
instrumentatiekunst ontwikkeld. Ze beperkt zich niet tot de zuiver instrumentale
klanken maar richt zich ook op ‘ruis’-tonen. Het contrast daartussen geeft haar nieuwe
structurele mogelijkheden. Petals (bloembladen) is een uitloper of afsplitsing
van Nymphéa (waterlelie), het strijkkwartet met elektronica van Saariaho. In Petals
bespeelt zij de tegenstelling tussen geruis, zuivere toon en het boventoonspectrum.

Ter verklaring van de titel Advaya (1993- 1994) citeert de componist Lama Govinda,
die spreekt over dualiteit in subject en object. Het woord ‘advaya’ betekent ‘niet twee’ en is onderdeel van de boeddhistische leer. De dualiteit tussen solist en elektronica komt terug in het werk van Harvey.

Arne Deforce (1962) studeerde hedendaagse muziek, cello en kamermuziek aan het Koninklijk Conservatorium van Gent en Brussel.