Componisten/uitvoerenden: Pavel Haas | Viktor Ullmann
Opnametechniek: Sabrina ter Horst
Een generatie kan verloren lopen en het niet meer weten. Maar sommige generaties gaan letterlijk verloren. In een massamoord.
De datum is 4 mei, en op het programma staat een strijkkwartet met de zeer Asjkenazisch klinkende naam ‘Bennewitz Kwartet’. Eigenlijk weten we het dan wel: dit concert gaat over de Holocaust.
En inderdaad: op het programma staan twee componisten die allebei in Auschwitz zijn vermoord: Pavel Haas en Viktor Ullmann. Maar daarvóór zaten ze nog allebei, samen met Hans Krása, in Theresienstadt, waar ze nog de mooiste muziek maakten. Hun stijl was door alle wreedheden en ellende niet wezenlijk veranderd – anno 1943 schreven deze musici niet wezenlijk anders dan anno 1937. Maar het is onmogelijk hun laatste werken te horen zonder het gruwelijke decor erbij te zien. De toch al melancholische muziek wordt door onze kennis bijna ondragelijk navrant.
In dit concert staan twee werken op het programma. Van Pavel Haas horen we het Derde strijkkwartet. Nog voor de oorlog ontstaan en door het ontbreken van tekst en een programmatische titel relatief neutraal. Van Viktor Ullmann horen we Die Weise von Liebe und Tod, van Reiner Maria Rilke. Gedagtekend: Theresienstadt, 12 juli 1944. Drie maanden voor hij werd getransporteerd en vergast. Ongetwijfeld wist hij nog van niets. Maar veel spookachtiger wordt het niet.
