Componisten/uitvoerenden: Ignaz Pleyel | Johann Nepomuk Hummel | Joseph Haydn
Opnametechniek: Sabrina ter Horst
Fluit, cello, pianoforte. Een uiterst beschaafde combinatie. Maar truttig hoeft het niet te zijn.
Eind achttiende eeuw stond het pianotrio in grote bloei. Bij deze trio’s had de piano – een nieuw en immens populair instrument – het meeste werk te doen, terwijl de viool vooral de hoofdlijnen van de melodie volgde en de cello de baslijn meespeelde. Het was muziek voor amateurs: niet al te moeilijk en uitstekend geschikt als achtergrond.
Een flexibele vorm was het ook. Omdat de piano het meeste werk deed, konden de trio’s desnoods met piano (of klavecimbel, voor mensen van de oude stempel) solo worden uitgevoerd. Maar met viool erbij was natuurlijk mooier (en leuker, want samen musiceren is toch echt wel leuker dan in je eentje) en met de cello erbij klonk het nog beter. Ook kon je vaak de viool voor een ander instrument verwisselen. De fluit bijvoorbeeld. Die optie vergrootte de markt verder. Voor deze optie kiest het Cuvilliés-Trio.
Haydn schreef zijn hele leven lang klaviertrio’s. Zijn stijl ontwikkelde zich, maar de speelbaarheid verloor hij nooit uit het oog. Dit werk komt uit 1790. Haydn is inmiddels een gevierd man en kan zich wat muzikaal avontuur veroorloven. Ook horen we een trio van Haydns leerling Ignaz Pleyel.
Verder horen we Johann Nepomuk Hummel, met een trio dat nu eens wél oorspronkelijk voor fluit, cello en piano geschreven is. Hummel gold in zijn tijd als de grote opvolger van Mozart, maar het nageslacht dacht minder gunstig over hem. Verbleekt naast de revolutionaire Beethoven. We zouden bijna vergeten dat Hummel voor zijn tijd – begin negentiende eeuw – gewoon modern en state of the art was. Zijn trio is allang geen veredelde pianosonate meer. Hij schrijft variaties rond een Russisch volksliedje, voorafgegaan door een majestueus adagio. Deze variatiereeks is zo ambitieus dat ze niet als deel in een groter werk eindigt, maar op zichzelf kan staan en een opusnummer op zich draagt.
