Componisten/uitvoerenden: Béla Bartók | Francis Poulenc | György Ligeti | Karlheinz Stockhausen | Kees van Baaren | Olivier Messiaen | Pierre Boulez
1952-1962. Een decennium waarin de avant-garde in alle kunsten de aandacht opeist en de lakens uitdeelt. Maar niet elke kunstenaar is overtuigd.
In deze tijd is de trend: radicaal, rechtlijnig, rationeel. Kunst, of het nou architectuur, schilderkunst of muziek is, laat zich op ruitjespapier ontwerpen. De naam voor deze stroming: modernisme.
Het modernisme is de geschiedenisboeken ingegaan. Het gold als de enige relevante muziek van dat tijdperk. Maar in de praktijk werkt het niet zo. Oude stijlen en persoonlijke smaak laten zich niet als een lei uitwissen. Het contingent aan neoklassieke componisten dat in de jaren dertig de concertzalen had gevuld, was nog niet uitgesproken. In dit tiende deel van de concertreeks “de Verkenning” horen we Kees van Baaren en Francis Poulenc, twee veteranen (uit respectievelijk Nederland en Frankrijk) die niet op de seriële mode wensten mee te liften. Ook horen we het eerste strijkkwartet van Ligeti – dan nog een epigoon van Bartók, later zelf een radicaal modernist, maar wel op een heel andere manier dan Boulez en Stockhausen. Ook horen we Olivier Messiaen. Hij was de wegbereider van het serialisme, maar hij was er al snel helemaal klaar mee. In plaats daarvan ging zijn interesse steeds meer uit naar vogelgeluiden. Hij deed zijn uiterste best om hun zang in noten te vangen en die noten vervolgens weer tot composities te verwerken. Een gek idee? Niet als je het met zoveel talent tot uitvoering brengt als Messiaen.
