Gerechtigheid

Karl Amadeus Hartmann (1905-1963) componeerde expressieve muziek op de grens van tonaliteit en atonaliteit. Toen hij opkwam, was deze stijl niet bepaald en vogue: Hindemith was de grote man in Duitsland en zijn puntige neoclassicisme was de mode. Onder Hitler was zijn muziek al helemaal onmogelijk: Hartmann componeerde voor de bureaula en hoopte (met succes) dat de nazi’s hem met rust zouden laten. Na de oorlog trok hij even de aandacht, maar toen sloeg de bom van het modernisme in. Naast de seriële klanken van Stockhausen was er geen plaats meer voor Hartmann. Bij zijn dood was hij bijna vergeten.

Tegen het einde van de eeuw raakte Hartmanns muziek weer in de mode. Er waren toen meer componisten die een modern idioom met het gevoelsleven van de romantiek probeerden te combineren; Hartmann was voor hen een held en een grote voorloper. Zijn partituren werden steeds vaker weer uit de kast getrokken. Dit concert uit 2007 is een kind van zijn tijd. We horen Hartmann als componist van kamermuziek, en als componist voor kamerorkest. Van strijkers verlangt Hartmann vaak de grootste subtiliteit, waarbij zachte dynamische niveaus overheersen. Toch weet hij, onder meer door diverse dubbelgrepen, uit een strijkkwartet vaak een bijna orkestraal effect te halen.