JagthuisFestival 2007: Matangi Kwartet

Op het JagthuisFestival 2007 bij Nederhorst den Berg klonk muziek uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Gekozen werd voor kamermuziek diverse kleine bezettingen. In dit concert is het de beurt aan het Matangi Kwartet.

De keuze van dit kwartet is divers. We openen met een vroeg werk van Sjostakovitsj. ‘Elegie’ heet het stuk dat – de naam zegt het al – melancholisch van toon is. Deze somberheid kennen we natuurlijk van de componist. We zijn geneigd dat toe te schrijven aan zijn worsteling met de Sovjetdictatuur, maar … hier kan dat nog helemaal niet. In 1929 werd Sjostakovitsj nog op handen gedragen en bemoeide de staat zich nog niet met moderne kunst. Is het niet gewoon ‘s mans persoonlijke aanleg? Was hij in het vrije westen net zo ongelukkig geweest?

Ook Gian Francesco Malipiero werkte onder een totalitaire dictatuur, maar de Italiaanse fascisten bemoeiden zich veel minder met kunst. Hij kreeg weleens problemen met het regime vanwege deze of gene samenwerking, maar in zijn stijl had hij de vrije hand. Malipiero haalde zijn inspiratie graag uit oudere muziek – echt oude muziek, bijvoorbeeld Monteverdi en Frescobaldi. Het resultaat is in elk geval redelijk modern, al schopt het nooit tegen de schenen.

Bij Elgar zitten we nog middenin de romantiek. Zijn tijdgenoten op het continent vonden natuurlijk dat de Engelsen jaren achterliepen. Maar het was juist Elgar die, als eerste componist sinds Purcell, de Engelse muziek weer een smoel gaf. Twee eeuwen lang had de muziek achterop gelopen en Italiaanse of Duitse voorbeelden nagevolgd. Elgar brak het Engelse muziekleven open. Het is niet gemakkelijk om in een kort stukje uit te leggen wat Elgar nou tot Elgar maakt, wat precies zijn x-factor binnen de romantische muziek is. Maar zijn Strijkkwartet in e heeft het allemaal.