Genre: Kunstlied
Componisten/uitvoerenden: Arnold Schoenberg | Arnold Schönberg | Claude Debussy | Franz Schubert | Hugo Wolf | Joaquín Turina | Johannes Brahms | Olivier Messiaen
Opnametechniek: Ruurd Abma
Romantisch of modern? Waarom niet allebei?
Voor liedzangers begint de muziekgeschiedenis bij Schubert. Akkoord, ook Mozart en Haydn hebben liederen geschreven en zelfs daarvoor was er al gelijksoortig spul, maar pas vanaf Schubert gaat het kunstlied ertoe doen.
Voor veel zangers houdt de liedkunst daarna zo’n beetje op bij Hugo Wolf. Alle latere meesters zijn modernisten en daar houden veel mensen niet zo van. Bovendien moet je het maar kunnen: niet elke zanger kan atonale melodieën zingen, om maar eens wat te noemen. Andere zangers specialiseren zich juist in dat moderne repertoire en laten de hele negentiende eeuw maar gewoon links liggen.
Lani Polson doet het in dit concert allebei. Ze eert Schubert en gaat ook langs bij Brahms, wiens liederen niet zo bekend zijn maar onder zangers toch zeer geliefd. Maar dan … dan krijgen we Schönberg. En wel Das Buch der hängenden Gärten, zijn eerste volledig atonale werk. De zanger heeft niet langer steun aan de pianobegeleiding maar moet de intervallen helemaal zelfstandig pakken. De muziek is los van alles, de luisteraar vliegt mee door de ruimte. Ook Messiaen zit in het atonale bereik, of zit daar niet ver vandaan. Voortbordurend op Debussy en diverse andere vernieuwers schiep hij een eigen taal waarin op het eerste gehoor zeer onlogische melodieën en akkoorden zich vormen in talloze nieuw uitgevonden toonladders. Als je er eenmaal aan gewend bent, wil je nauwelijks nog anders.
