The New Dutch Academy

Begin achttiende eeuw raakte de muziek op drift. Het publiek en de musici kregen langzaamaan genoeg van de strakke vormen uit de barok. Ze wilden iets eenvoudigers, maar tegelijk ook iets aansprekenders. Zo kwam er muziek die haar inspiratie zocht in liederen en dansmuziek, en met een nieuwe taal de wereld veroverde – in eerste instantie de wereld van feestmuziek en de komische opera, later ook de serieuzere genres.

Aan het hof van Mannheim kwam de nieuwe stijl – rococo of preklassiek – al vroeg tot grote bloei. Componisten als Johann Stamitz of Franz Xaver Richter maakten grote kunstwerken van muziek die als voornaamste doel het opleuken van adellijke feesten had. Een belangrijk genre was de symfonie. Oorspronkelijk was dit gewoon de Italiaanse ouverture, dus een inleiding tot een groot vocaal werk, maar nu kwam ze op zichzelf te staan.

Het vakmanschap van Stamitz en Richter zorgde al gauw voor navolging bij de volgende generatie componisten. Bijvoorbeeld bij Haydn, die de symfonie tot ongehoorde hoogte zou brengen. Of bij Johann Christoph Friedrich Bach. Deze zoon van de grote Johann Sebastian werd niet zo bekend als zijn broers en was misschien ook niet zo geniaal, maar hij was een harde werker. Doordat hij vanuit het kleine Bückeburg altijd van de nieuwste muziek op de hoogte bleef, bereikte hij toch een behoorlijk niveau.

Het concertprogramma sluit af met een symfonie van Joseph Schmitt. Deze Duitser trok rond 1770 naar Nederland. Niet naar Den Haag, waar de prins een hofkapel had, maar naar Amsterdam. Daar was geen prins, alleen de burgerij. Gelukkig bleek deze burgerij ontvankelijk voor Schmitts pogingen om een orkestcultuur van de grond te krijgen. Vandaag de dag heeft de stad een van de beste orkesten ter wereld. Het Concertgebouworkest dankt zijn bestaan uiteindelijk aan Schmitt.