Wegbereiders

Frans Brüggen, dat was een wegbereider. Als één van de eersten in Nederland hield hij zich bezig met de historische uitvoeringspraktijk. Van huis uit was hij blokfluitist, maar hij schroomde niet om een heel Orkest van de Achttiende Eeuw op te richten, waarvan hij zelf ‘even’ dirigent werd. Je kan het wel of niet eens zijn met zijn artistieke opvattingen, maar je moet toch met ontzag kijken naar wat hij heeft neergezet.

Tegen 1985 beperkte Brüggen zich al niet meer tot de achttiende eeuw. De historische beweging begon nu ook voorzichtig de negentiende eeuw te verkennen. Een riskant werkje, want een stuk als Beethovens Eroica-symfonie vraagt heel andere dingen dan Bach of Haydn. Het is een revolutionair stuk, waarmee een nieuw tijdperk begon: muziek werd definitief kunst, iets diep individueels, waar je niet doorheen mocht praten en waar je als luisteraar de componist te volgen had in plaats van andersom. Brüggen blijkt die taak aan te kunnen: wij vinden zijn Eroica behoorlijk overtuigend.

Cornelis de Bondt (*1953) is niet de bekendste, maar toch wel een van de grotere Nederlandse componisten van zijn generatie. Ten tijde van dit concert kwam hij zo’n beetje op; in de jaren negentig zou hij het tot grote jongen schoppen. Aan die carrière kwam een abrupt eind toen De Bondt begin jaren ’10, uit protest tegen de cultuurbezuinigingen van het kabinet-Rutte I, besloot te emigreren. Maar wat doet zo’n man nou op één concert met Frans Brüggen? Meer dan u zou denken. Brüggen mag dan welk bekend zijn geworden met oude muziek, in zijn jonge jaren speelde hij ook avant-gardestukken, vaak speciaal voor hem gecomponeerd. Die liefde is vast nooit helemaal bekoeld. Hij laat wel uit zijn hoofd om zijn eigen orkest dit werk te laten doen – daar heb je gespecialiseerde ensembles voor – maar oud en nieuw hoeven elkaar niet te bijten.