Vanaf 10 januari is iedere dinsdag om 14:00 uur het nieuwe programma ‘Opera in de 20ste eeuw’ te beluisteren op de Concertzender. Het wordt samengesteld door Luc Nijs, die eerder voor de Concertzender meewerkte aan ‘Bijdetijds’ en ‘De Vorige Eeuw’.
“Het wordt een chronologisch overzicht van het operalandschap in brede zin, inclusief operette en bijvoorbeeld de zarzuela uit Spanje. We laten ook horen wat er uit het Verre Oosten kwam en uit het Midden-Oosten, met parallelle en lokale varianten. We beginnen in 1900 en eindigen straks in 2019. Door de chronologische opzet van de programma’s kun je thema’s gelaagd ter sprake brengen. We kunnen meekijken door het venster van de geschiedenis, horen hoe in de loop der jaren de trends veranderen en hoe de muziek een weerspiegeling is van maatschappelijke gebeurtenissen.”
Voetnoten
“Ik was al goed thuis in de geschiedenis van de opera, maar er is een wereld voor me opengegaan aan producties die door de spleten van de geschiedenis zijn gevallen, waarvoor je in de voetnoten moet zoeken. Het is lang niet altijd logisch waarom de ene opera wel de tijd doorstaat en een andere niet. Heel mooie producties zijn in vergetelheid geraakt, ook sommige die het destijds heel goed deden. Andere die we laten horen zijn nooit uitgevoerd. Veel opera’s uit de twintigste eeuw en met name van na de Tweede Wereldoorlog zijn onbekend, of worden nog altijd stiefmoederlijk behandeld.”
Winstmarges
“Indien mogelijk hebben we gekozen voor minder bekende opnamen en opera’s. Oude opnamen vinden is vaak makkelijker dan recente. De afgelopen decennia zijn veel producties nooit geregistreerd. Winstmarges zijn in de muziekindustrie steeds belangrijker geworden. De grote labels willen geen risico’s nemen en opera’s opnemen is zeer kostbaar. Als het al gebeurt, dan pas twee of drie jaar na de première. Die opnamen worden dan puur promotioneel vrijgegeven. Op de website van de Concertzender komt de volledige lijst met operaproducties die dat jaar zijn uitgekomen of voltooid zijn. We hebben inmiddels ongeveer een jaar aan uitzendingen klaar, tot 1942.”
Passie
“Voor de Concertzender werk ik verder mee aan ‘De Vorige Eeuw’, waar ik me toeleg op de ‘verjaardagseries’. In 2016 stonden Steve Reich, Erik Satie en Adolf Friedrich Hesse centraal, in 2017 wordt dat Olivier Messiaen. Ook stelde ik afleveringen van ‘Bijdetijds’ samen, maar daar heb ik door het nieuwe programma geen tijd meer voor. Mijn hoofdberoep is hedge-fundmanager en daarnaast ben ik verbonden aan de juridische faculteit van de Universiteit van Leiden. Het werk voor de Concertzender is voor mij een hobby, maar ook een passie. Een passie die ik terugvond toen onze zoon enkele jaren geleden begon aan zijn orgel- en klavecimbel opleiding aan de regionale muziekacademie.”
Klara
“Ik woon in België, dus ik kan zelf alleen maar via internet naar de Concertzender luisteren, maar dat vind ik niet erg. We hebben hier Klara en daar is niks mis mee, maar net als bij NPO Radio 4 is negentig procent van wat daar gedraaid wordt barok of romantiek. Leuk voor het brede publiek, om op de achtergrond te beluisteren. RTBF 3 durft iets meer, maar niet veel. Hedendaagse klassieke muziek moet bij ongeveer iedere zender het onderspit delven. Dat is het logische gevolg van programmering op basis van luistercijfers, je schuift dan op naar het midden van het spectrum. Het zijn bijna allemaal André Rieu-zenders geworden. “
“De Concertzender heeft een veel uitgebreider en thematischer aanbod dan de publieke omroepen met al hun miljoenen. De passie van onze programmamakers leidt tot unieke programma’s. We mogen met z’n allen heel fier zijn op de Concertzender en waar die voor staat. Het is een unicum en dat moet zo blijven.”
Interview: Sylvester Hoogmoed
