vr 14 februari 2020, 20:00, De Nieuwe Kerk, Den Haag: De muzen van Beethoven -luister-
Uitzending: 2 oktober 2020.
Alexander Warenberg cello | Nikola Meeuwsen piano | Alon Sariel mandoline | Ishay Shaer piano | Peter Gijsbertsen tenor | Jozef De Beenhouwer piano | Silvia Careddu fluit | Alexander Glücksmann klarinet | Simply Quartet | Tim Brackman viool | Elise Karen Tavenier altviool | Pieter de Koe cello | Antje Weithaas viool | Quirine Viersen cello | Thomas Hoppe piano
Beethoven blaakt van levenskracht. Met fiere ritmische tred en een tegendraadse harmonie laat Beethoven het publiek horen hoe hij zijn nakende doofheid het hoofd biedt. Daarnaast roept zijn muziek ook vooral sterke gevoelens en emoties op.
Programma:
Beethoven: Variaties op ‘Ein Mädchen oder Weibchen’ op. 66
Beethoven: Sonatines WoO 43a/44a
Uri Caine: Aleph-Beet(hoven) – Nederlandse première
Beethoven: An die ferne Geliebte op. 98
Brett Dean: Adagio molto e mesto, uit Beethovens Strijkkwartet op. 59 nr. 1 – Nederlandse première
Beethoven: Pianotrio op. 70 nr. 1 ‘Geistertrio’
De twaalf variaties op ‘Ein Mädchen oder Weibchen’, het lied van Papageno uit Mozarts Die Zauberflöte, componeerde Beethoven reeds in 1798, wat zich niet met het hoge opusnummer 66 verdraagt. Het is tevens de eerste compositie van Beethoven die door de Leipziger Allgemeine Musikalische Zeitung op 6 maart 1799 werd gerecenseerd.
Beethoven: Werken voor mandoline en piano
Voor Gravin Josephine von Clary Aldringen was het mandolinespel een serieuze aangelegenheid. Ludwig van Beethoven leerde haar kennen tijdens zijn eerste concerttournee in 1796. Josephine was toen slechts 19 jaar oud, maar bleek een getalenteerde zangeres en mandolinespeelster. Beethoven droeg verschillende composities voor mandoline en piano aan haar op. Naast sonatines van Beethoven staat vanavond ook de Nederlandse première van Uri Caine’s „Aleph-Beet(hoven)“ -“alpha-bet” in het Hebreeuws- op het programma.
Beethoven: An die ferne Geliebte
An die ferne Geliebte wordt algemeen beschouwd als de allereerste liederencyclus in de geschiedenis. Schubert, Schumann en Wolf zouden dit idee later uitgebreid navolgen. Het werk werd geschreven in 1816 en is duidelijk autobiografisch: in Beethovens brieven uit 1812 is met enige regelmaat sprake van ‘die unsterbliche Geliebte’. De tekst werd op Beethovens verzoek geschreven door de fysicus Alois Isidor Jetteles.
In 2013 besloot Brett Dean het volgens hem duidelijk symfonische karakter van dit langzame deel te bewerken voor een grotere bezetting. Het maakt deel uit van zijn ‘Testament Music’ voor orkest. Tijdens het Februari Festival beleeft het zijn Nederlandse première met o.a. fluitiste Silvia Careddu, samen met een groep jonge musici uit o.a. het Simply Quartet en het Animato Kwartet.
Beethoven: Pianotrio op. 70 nr. 1 ‘Geistertrio‘
Dit uit 1809 stammende pianotrio schreef Beethoven tijdens zijn verblijf op het landgoed Florisdorf van Gravin Anna-Maria von Erdödy. Een van de thema’s zou later weer opduiken in de 9e symfonie: minstens in dit opzicht schijnt het Trio een soort ‘geest’ te hebben opgeroepen.
