Search for:
spinner

In a Sentimental Mood – Lullaby of Birdland – Lush Life

wo 8 feb 2023
Thema: Jazz

za 11 feb 2023, 17:00 uur – Three of a Kind. Twee maal Duke Ellington en twee maal John Coltrane. Daarnaast onder meer Art Tatum, Sarah Vaughan en Chet Baker in hun interpretaties van drie standards. Een garantiecertificaat voor maximale variatie.

In a Sentimental Mood
In 1935 werd deze compositie van Duke Ellington door zijn orkest op de plaat vastgelegd. Het stuk werd al gauw een standard. Op het album Duke Ellington & John Coltrane (1963) zit de componist aan de piano in een kwartetbezetting – John Coltrane is de saxofonist.
Coltrane staat vooral bekend als een stevige, zoniet agressieve blazer, die vanuit de bebop in steeds complexere vormen en stijlen terecht kwam, met free jazz als eindstation. Maar hij had wel degelijk een ‘romantische’ kant, die vooral in langzame stukken, ballads, tot uiting kwam.
Ellingtons intro is een repetitief ritmisch motief dat in de A-delen van de AABA vorm wordt aangehouden – een motief dat niet voorkomt in de oorspronkelijke orkestversie. Een nieuw licht op zijn eigen muziek. Deze figuur wordt pas aan het eind van het stuk, bij de herneming van het thema, door Coltrane beantwoord.

Pianist Art Tatum houdt niet van stilte. Elke adempauze, resp. ‘rust’ in de muziek, zal worden gevuld. (Pianist Keith Jarrett vindt dat hij te veel noten speelt.) Gelukkig gebeurt dat op een uiterst muzikale en onontkoombaar fascinerende manier. En in al die wervelende notenslierten weet hij ook nog een ‘sentimental mood’ te bewaren. Hij neemt 6 minuten de tijd voor zijn solostuk –  Coltrane & Ellington rondden na ruim 4 minuten af  – waarbinnen complexiteit en virtuositeit langzaam worden opgevoerd. Aan het eind komt nog een ‘uitsmijtertje’. Herkent u het citaat op 4’14”?

Tenorist David Murray en pianist McCoy Tyner nemen meer dan tien minuten voor hun duoverhaal met hetzelfde thematische uitgangspunt. De grenzen van ‘sentimental mood’ worden hier en daar flink overschreden. Who cares…
Geen bas, geen drums, alleen sax en piano. Zo kan het ook.

Lullaby of Birdland
Pianist George Shearing componeerde het stuk in vijf minuten. Hij registreerde het een aantal keren in uiteenlopende formaties: duo’s, met vocalisten, kwintetten en big bands. Zangeres Sarah Vaughan (foto) nam het in 1954 op met een sextet, waarin trompettist Clifford Brown. Het werd een van haar grootste hits, en het album Sarah Vaughan with Clifford Brown (1955) was haar favoriet. De waardering voor de plaat steeg in de loop der jaren tot grote hoogten. In de tweede helft van het stuk horen we Vaughan scatting, in een vier-om-vier met de blazers. (Scat = zingen op klanken zonder betekenis: be-bop, doo-bee, hee-bee, jee-bee.)

Enter vibrafonist Cal Tjader. Hij wordt wel de meest succesvolle non-Latino Latin musician genoemd. Veel percussie, en een fraai arrangement met tempowisselingen.

En daar hebben we hem weer: Duke Ellington. Nu met zijn orkest. De titel van het album is weliswaar Piano in the Background  (1960), maar Ellington begint met een lekker lange pianoversie van het stuk, met alleen bas en drums. Een terechte schijnwerper op zijn kwaliteiten als improviserend instrumentalist. Daarna is het de beurt aan het orkest.

Lush Life
Deze complexe compositie van Billy Strayhorn – de rechterhand van Duke Ellington – wordt uitgevoerd door respectievelijk Chris Connor, John Coltrane en Chet Baker.

Een rijk en uiterst gevarieerd uurtje! Details vindt u in de Gids.

Three of a Kind – Bert Broere