Klankbron 81
De muziek van de Indische Oceaan. Taarab, liederen van Zanzibar, Lamu en Mombasa.
Taarab is de ware muziek van de Indische Oceaan, in Swahili gezongen liederen met een qua instrumentatie en muzikale kenmerken, een menging van invloeden die afkomstig zijn uit de Afrikaanse, Arabische, Perzische, Indiase en Pakistaanse muziekculturen. Zelfs Japan heeft bijgedragen in de vorm van een Taishokoto, in Oost-Afrika ook wel tashkota genoemd. Een elektrisch versterkte citer met een soort ‘typemachine’ toetsenbord waarmee de snaren ingekort worden terwijl met de andere hand de snaren aangeslagen worden. Het is een instrument dat uitgevonden werd in 1912 door Goro Morita. Het is in de jaren dertig via India en Pakistan in Oost-Afrika terecht gekomen.
Taarab is ontstaan langs de kust van Oost-Afrika met de eilanden Zanzibar en Lamu en de havensteden Mombasa en Malindi als centra. In 1929 werden de eerste Taarab platen opgenomen in Bombay door een aantal muzikanten die uit Zanzibar overgebracht waren. Een van de 78-toeren platen van de muzikanten van Unguja, dat is de naam van het grootste eiland van de Zanzibar archipel. Elmughani Maalim Shaban, Subeit Ambar, Buda Suwedi en de zangeres Siti bindi Saad beginnen deze uitzending. Verder hoort u nog Bi Kidude de opvolgster van Siti bindi Saad in Zanzibar met het lied Pakistani, dat stamt uit de jaren veertig van de vorige eeuw. Dit wordt gevolgd door Famau en de Harambee Music Club van Lamu met de track Tarab waarin het uit India en Pakistan afkomstige harmonium een prominente rol speelt, hetgeen wijst op de invloed van de Indiase filmmuziek. Daarna een viertal liederen die meer vertellen over de muzikale omgeving in Lamu waardoor de Taarab beïnvloed werd. Het lied van de kokosnoot plukkers van de zanger Athman bin Khamis met begeleiding van een medezanger op de uta, een muziekboog met een kalabas als versterker. Daarna een Chakacha-ritme, gespeeld tijdens een bruiloft met als tekst: “Hoe kun jij voor deze baby zorgen?” Dat wordt weer gevolgd door een Kirumbizi, een muzieksoort die een stok gevecht tussen 2 mannen begeleidt en opzweept. Dan komt er nog een nummer genaamd Kisua cha Alkaba van Zein L’Abdin op de kibangala, een luit die verwant is aan de gambus uit Yemen. Het is een stuk gebaseerd op een poëtische Swahili tekst uit het begin van de 20ste eeuw van Sheikh Swaad. Daarna hoort u nog een viertal liederen van Zuhura Swaleh and Party. De groep is vooral bekend door het gebruik van de lokale ritmes als de Chakacha, het gebruik van instrumenten als de tashkota en het harmonium, en de teksten van Zuhura over de ervaringen van vrouwen. Hun muziek was het begin van de moderne Taraab. Het zijn nummers van hun tweede LP Na-Anika Zikauke, die in 1982 uitgebracht is op het Keniaanse Polygram label en verbazingwekkend sindsdien nooit is heruitgebracht. Geniet van deze zomerse klanken van de muziek van de Indische Oceaan.
01 Unguja pt 2 2’29
Elmughani Maalim Shaban
CD The Secret Museum of Mankind. Music of East Africa
Ethnic Music Classics 1925-48
Yazoo 7015, tr. 3
02 Pakistani 7’12
Bi Kidude and Taarab Masters
CD Zanzibara
Jahazi Media, tr.10
03 Tarab 8’21
Famau and the Harambee Music Club
LP Music of the Waswahli of Lamu vol 3
Ethnic Folkways Records FE 4095, A3
recorded by Alan W Boyd
04 Coconut pickers song 3’15
Athman bin Khamis vocals and friend uta (one stringed harp)
LP Africa Witchcraft & Ritual Music
Nonesuch explorer H-7 2066, A3
recorded by David Fanshawe
05 Comment pourras-tu elever ce bébé 4’40
(Chakacha)
LP Kenya: musiques de marriage à Lamu
SELAF-ORSTOM CETO 791
recorded by Françoise Le Guennec-Coppens
06 Kirumbizi 3’23
(Competetive stick dance Lamu)
LP Music of the Waswahli of Lamu vol 3
Ethnic Folkways Records FE 4095, B1
recorded by Alan W Boyd
07 Kisua cha Alkaba 6’03
Zein L’Abdin
CD Zanzibara
Jahazi Media, tr.2
08 Dhana Si Kitu Kizuri 7’58
Zuhura and Party
LP Na-Anika Zikauke
Polygram POLP 529, B1
09 Kwiwi Ilo Kupata 5’07
Zuhura and Party
LP Na-Anika Zikauke
Polygram POLP 529, B5
10 Wangu Mtoto 6’34
Zuhura and Party
LP Na-Anika Zikauke
Polygram POLP 529, A2
11 Changu Kifungu 5’53
Zuhura and Party
LP Na-Anika Zikauke
Polygram POLP 529, A5
Samenstelling:
