Mariama

Orchestre Poly-Rythmo de Cotonou bestaat al sinds 1968 en treedt nog steeds op. In 2009 was hun eerste tour buiten Afrika, onder de naam Le Tout Puissant Orchestre Poly-Rythmo de Cotonou. Toen traden ze ook in Nederland op, in onder andere Rasa in Utrecht. En in 2016 opnieuw. Wel is de samenstelling van de band in de loop der jaren veranderd, al speelden recent nog 5 van de oorspronkelijke bandleden mee. Zij spelen diverse genres. Tegenwoordig vaak afrofunk, maar ook afrolatin, soukous en veel op traditionele ritmes gebaseerde nummers. Zij zingen in het Frans of in een van de talen uit Bénin, meestal in het Fon, maar soms ook in het Mina. Dat is het Ewe, gesproken in het Zuiden van Togo en het Westen van Bénin. Het is ook de Lingua Franca van Togo.

Een zanger die ook bij Poly-Rythmo gezongen heeft, is Honoré Avolonto. In 1982 brengt hij de LP uit “Agbénon hévi”. Dat betekent zoiets als “Een levend vogeltje”. Op Internet is men het er niet over eens of Avolonto hier begeleid wordt door Poly-Rhythmo of door zijn eigen band. Honoré Avolonto en diverse andere bandleden van Poly-Rythmo waren ook lid van het orkest Black Santiago. Deze band heeft ook een single uitgebracht in het Twi, “Akpakpa police”, met de verder onbekende Ghanese zanger Sicko Appiah.
De bands uit Bénin spelen vaak muziek, gebaseerd op traditionele ritmes, zoals bijvoorbeeld “agbadja”. Dit is het ritme van een zeer populaire dans van de Fon en van die Ewe, die in Bénin, Togo en Oost-Ghana in het zuiden, in de buurt van de kust wonen.

Zo is het nummer “Azanlokpé” van Orchestre Poly-Rythmo in het agbadja-ritme. Dit nummer is gecomponeerd door Mélomé Clément, de leider van Poly-Rythmo sinds de oprichting. (Zie de uitgelichte foto). Mélomé Clément overleed op 17 december 2012 aan een hartaanval.
Poly-Rythmo is een orkest uit de hoofdstad van Bénin, Cotonou. Maar er zijn ook diverse bands afkomstig uit Porto-Novo, de economische hoofdstad, in het Zuid-Oosten van Bénin. In het hele zuidoostelijke gebied, langs de grens met Nigeria, wordt Yorouba gesproken door een volk dat Anago genoemd wordt. Eén van de orkesten uit Porto-Novo is Les Volcans du Bénin, onder leiding van Janvier Lemed. Oorspronkelijk was dit het Orchestre National de la Gendarmerie.

Een andere, zeer bekende band uit Porto-Novo is Gnonnas Pedro et ses Dadjes. De band werd geleid door Gnonnan Sossou Pierre Kouassivi, geboren in Lokossa. Dat ligt in het gebied van de Adja, in het Zuid-Westen van Bénin. Zijn band speelt in veel verschillende muziekstijlen, vooral afrolatin, maar ook soukous, afrofunk, franse “blues”, traditionele ritmes, zoals agbadja, en zelfs highlife en juju. Hij zong in vele talen: Spaans, Frans, Fon, Yorouba, Mina, Adja. Ook dit orkest heeft een keer opgetreden in Rasa, in Utrecht. Vanaf 1995 tot zijn dood in 2004, op 61-jarige leeftijd, was Gnonnas Pedro ook de leadsinger van de band Africando.
De Anago in het Oosten van Bénin spelen ook typisch Yorouba muziek. Zo speelt Akambi Eletu-Etu met zijn ensemble Irede-Band Juju uit Porto-Novo muziek in Juju stijl.
 

1. Poly-Rythmo: Semassa, 8:07, Componist: Léopold Yehouessi
   LP (0+0=0), 1983, Star Musique, SMP 6019
2. Poly-Rythmo: Nou lagnon namè, 4:04, Componist: Bernard Zoumagnon
   Disques Tropiques SAT 008
3. Honoré Avolonto de Cotonou: Je donnerai mon coeur, 8:06
   LP Agbénon hévi, 1982. Aux Écoutes, AH.005.AE
4. Sicko Appiah et l’Orchestre Black Santiago: Ô bra, 3:04
   45T Mono, Disques Tropiques SAT 060
5. Poly-Rythmo: Azanlokpé, 4:58, Componist: Mélomé Clément
   45T Mono. Disques Tropiques SAT 046
6. Les Volcans du Bénin: Les faux conseillers, 7:29, Componist: Janvier Lemed
   LP Occupez-vous de vos oignons. 1984. MY. MY 005 K
7. Gnonnas Pedro et ses Dadjes: Feso jaiye, 5:13, Componist: Gnonnas Pedro
   LP The Band Of Africa Vol 1, 1975, African Songs Ltd, AS 42-L
8. Irede-Band Juju de Porto-Novo: Ise Logun ise, 5:15, Componist: Akambi Eletu-Etu
   45T Mono. IB 001
9. Poly-Rythmo: Débrouiller n‘est pas voler, 16:38, Componist: Bernard Zoundegnon ‘Papillon’
   LP Trop parler c’est maladie, 1978. Albarika Store, ALS 058

Met dank ook aan Barbera Schuil, voor het beschikbaar stellen van haar Afrikaanse LP’s.