Mariama

Halverwege de jaren ‘50, spelen en zingen een aantal musici in de Loningisa Studios in Kinshasa. Onder hen bevinden zich klarinettist Jean Serge Essous, gitarist François Luambo Makiadi, ritme- en basgitarist Clément Ossinondé Daniel ” De La Lune” Loubelo, basgitarist Augustin Moniania “Roitelet”, congaspeler Nicolas Bosuma Bakili Dessoin en zanger Philippe Lando “Rossignol”. In juni 1956 richten zij samen een band op. Gewoonlijk treden zij op in een bar in Kinshasa, waarvan de eigenaar Oscar Kashama heet. Die bar heet OK Bar, naar de initialen van de eigenaar. Als Kashama hoort dat de bandleden discussiëren over een mogelijke naam voor hun orkest, stelt hij voor de band naar zijn bar te noemen en dus krijgt de band de naam OK Jazz.

De zanger François Luambo Luanzo Makiadi wordt geboren op 6 juli 1938. Zijn moeder heeft een marktkraam in Ngiri-Ngiri, een wijk in Léopoldville, het tegenwoordige Kinshasa. Om klanten te trekken speelt de kleine François op een mondharmonica en op andere instrumenten. Als hij 12 jaar oud is, heeft hij zich zelf geleerd gitaar te spelen. Eerst speelt hij bij trouwpartijen en begrafenissen om wat geld te verdienen. Al in 1953 is hij in de Loningisa Studios gaan optreden.  Hij is dan 15 jaar oud en speelt inmiddels in de Watam Band van zanger en gitarist  Paul Ebengo Isenge, ook bekend als Dewayon. De gitaar die de jonge Franco bespeelt is groter dan hijzelf. Hij maakt zo’n indruk dat hem een contract van 10 jaar bij Loningisa wordt aangeboden. Dewayon blijft hem nog lange tijd bijstaan en wordt daarom beschouwd als Franco’s mentor.

De musici bij Loningisa zijn in het algemeen sessiemuzikanten. De meesten hadden al 78 toeren platen opgenomen onder hun eigen naam. Dat is er ook de oorzaak van dat de nummers niet langer duren dan 3 minuten, want dat is de maximum tijd die op een 78 toeren plaat past.

Ook als de “Loningisa boys” in juni 1956 de naam OK Jazz hebben aangenomen, blijven zij opnames maken onder hun individuele naam, met de toevoeging “begeleid door OK Jazz”.  En ook brengen zij hun 78 toeren opnames opnieuw uit op 45 toeren.

In 1956 treden ook Edo Nganga en Vicky Longomba toe tot OK Jazz.

In november 1956 neemt OK Jazz een nummer op met de titel “On Entre O.K., On Sort K.O.” (= “je komt okay binnen, je gaat knock out naar buiten”). Dit is het eerste nummer waar OK Jazz als geheel speelt. Het is tegelijk een slogan voor het orkest. Dit nummer wordt wel beschouwd als het het debuut van OK Jazz.

In de begintijd van OK Jazz is geen solozang van Franco te horen. Kennelijk beperkt hij zich tot gitaar spelen en meezingen als achtergrondzanger.

Later wordt de naam OK Jazz gewijzigd in:“Tout Puissant O.K. Jazz”: de “Almachtige Oscar Kashama Jazz”, afgekort T.P.O.K. Jazz.

Met ook Franco als solozanger brengen zij een aantal nummers uit met wat zij noemen: “Le foklore de chez nous”, (“de folklore van bij ons”). Zij gebruiken een ritme dat in diverse West-Afrikaanse landen populair is, zoals vooral in delen van Benin, Togo en Ghana, maar ook in Mali. En dan niet alleen als “volksmuziek”, maar ook gespeeld door bekende bands. In Congo bestaat dit ritme dus ook, maar dan voornamelijk als folklore.

Met dank aan Harm van der Wal voor het beschikbaar stellen van zijn Afrikaanse CD’s.

Playlist:

1. Rossignol & OK Jazz: Wa Bolingo, auteur: Philipe “Rossignol” Lando, 78 RPM, maart 1956, Loningisa N° 143 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’50
2. Essous & OK Jazz: Lina, auteur: Jean Serge Essous, EP His Master’s Voice 7EN 105, 1957 / CD Originalité – The First Recordings Of This Legendary Band (1956-57), 1999, RetroAfric RETRO2XCD, 3’09
3. Essous & OK Jazz: Se Pamba, auteur: Jean Serge Essous, EP His Master’s Voice 7EN 105, 1957 / CD Originalité – The First Recordings Of This Legendary Band (1956-57), 1999, RetroAfric RETRO2XCD, 3’02
4. Pedro “Bemi” Kosi & OK Jazz: Nabosani Ndako, auteur: Pedro “Bemi” Kosi , CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’57
5. Watam Band: Tuba Mbote, auteur: Paul Ebengo Isenge, 78 RPM, augustus 1953, Loningisa N° 111 / Youtube, 3’07
6. Dewayon & OK Jazz: Mabele Yo Okanisaka, auteur: Paul Ebengo Isenge, 78 RPM, april 1956, Loningisa N° 146 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’57
7. De La Lune & OK Jazz: Tika Bizeti, auteur: Clément Ossinondé Daniel ” De La Lune ” Loubelo, 78 RPM, mei 1956, Loningisa N° 152 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’53
8. Pholidor & OK Jazz: Maria Antonia, auteur: Philippe Lando Rossignol, 78 RPM, 1956, Loningisa N° 148 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’41
9. Pholidor & OK Jazz: Oyo Elengi Motema, auteur: Philippe Lando Rossignol, 78 RPM, maart 1956, Loningisa N° 141 78 RPM / 78 RPM, maart 1956, Loningisa N° 141 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’57
10. Vicky Longomba & OK Jazz: Viclong Julie, auteur: Vicky Longomba, 78 RPM, april 1956, Loningisa N° 147 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’58
11. Edo Nganga & OK Jazz: Bolole Ya Mwasi Oyo, auteur: Édouard ” Edo ” Nganga, CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’55
12. OK Jazz: On Entre O.K., On Sort K.O., auteur: François Luambo Makiadi, 78 RPM, 27 november 1956, Loningisa N° 160 / CD Originalité – The First Recordings Of This Legendary Band (1956-57), 1999, RetroAfric RETRO2XCD, 2’56
13. Dessoin & OK Jazz: Osili Obebi, auteur: Nicolas Bosuma Bakili Dessoin, CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’50
14. Dessoin & OK Jazz: Wapi Yo?, auteur: Nicolas Bosuma Bakili Dessoin, CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 3’00
15. Roitelet & OK Jazz: Houlala Mopanze, auteur: Augustin Moniania “Roitelet”, CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’57
16. Roitelet & OK Jazz: Banzanza, auteur: Augustin Moniania “Roitelet”, 78 RPM, juni 1956, Loningisa N° 153 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’51
17. Roitelet & OK Jazz: Anduku Lutshuma, auteur: Augustin Moniania “Roitelet”, 78 RPM, juni 1956, Loningisa N° 153 / CD Roots Of Ok Jazz (1955 – 1956) – Zaïre Classics Vol.3, Cramworld CRAW 7, 2’59
18. Franco & T.P.O.K. Jazz: Sansi Fingomangoma, auteur: François Luambo Makiadi, CD Le foklore de chez nous, 2002, Glenn Music GM 312084, 2’26
19. Franco & T.P.O.K. Jazz: Kimpa Kisanga Meni, auteur: François Luambo Makiadi, CD Le foklore de chez nous, 2002, Glenn Music GM 312084, 10’07