Musica Maluku! Aflevering 4. Tradities en veldwerkopnamen deel 2
Musica Maluku! is een serie uitzendingen over de muziek van Maluku en Molukkers in Nederland. Over folklore, vis- en vaarliedjes, islamitische rituelen, kerkkoren, krijgsdansen, indorock en experimentele pop.
In deel 4 een dwarsdoorsnede van opnamen uit de zogenaamde Hobbelcollectie,
De ‘Hobbelcollectie’ is een verzameling van 77 grammofoonplaten, met interviews en muziekopnamen, opgenomen in de periode 1948-1949, voornamelijk in verschillende plaatsen van de midden- en zuidoostelijke Molukse eilanden. De verzameling is eigendom van het Koninklijk Instituut voor de Tropen te Amsterdam (KIT) en sinds 1999 ondergebracht bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid te Hilversum.
Deze collectie kwam in 1971 te voorschijn uit de depots van het KIT, na de dood van de toenmalige conservator muziek, Jaap Kunst (1891-1960). Hoe deze unieke collectie platen ooit in de depots zijn beland is tot nu toe onduidelijk. De collectie lag opgestapeld in twee grote dozen. Alle informatie over de acquisitie ontbreekt. Slechts de naam Hobbel, op sommige hoezen aangeduid als Hoebel, en wat vage potloodkrabbels zijn nog te onderscheiden. In de loop der tijd zijn ook de aantekeningen—onder andere met vetkrijt op de platen en met potlood op de hoezen—voor het grootste deel verdwenen.
Alle privé correspondentie, dia’s, foto’s, platen en muziek-opnamen van Jaap Kunst zijn in 1963 verkocht aan de Universiteit van Amsterdam. De overdracht van de collectie is niet vlekkeloos verlopen. Jaap Kunst heeft indertijd een groot deel van de instrumenten aangekocht voor het KIT. Een groot deel van de correspondentie met bestuursambtenaren in Nederlands Indië over de aankoop van instrumenten is verloren gegaan. De informatie over de collectie geluidsopnamen van ‘Hobbel’ is waarschijnlijk niet verdwenen, maar wat gehoopt mag worden, slechts verweest geraakt.
De reden waarom de Hobbelcollectie is gevormd is vooralsnog onduidelijk. Het lijkt gedaan te zijn met de bedoeling de muziek te gebruiken voor radio-uitzending. Het ligt voor de hand – en diverse tekenen wijzen er op – dat deze activiteit is betracht door (of in opdracht van) Radio Nederland Wereldomroep (PCJ). Naast muziekopnamen bevatten de platen ook inleidende radio-praatjes met pauzes voor muziekvoorbeelden en toespraken ter gelegenheid van festiviteiten op Ambon rondom het 50-jarig regeringsjubileum (van koningin Wilhelmina) en de kroning van koningin Juliana in 1948. 
De interviews (en waarschijnlijk ook de opnamen) zijn gedaan door Martin de Groot, werkzaam bij de Wereldomroep. Hobbel was luitenant, werkzaam in Indië, verbonden aan de Dienst Legercontacten en als zodanig de contactman tussen leger en omroep. Hobbel bemoeide zich onder meer met de programma’s voor de strijdkrachten (zoals groeten van en naar militairen).
De muziekopnamen uit de ‘Hobbelcollectie’ omvatten zowel traditionele als moderne muziek, instrumentaal en vocaal uitgevoerd. Opgenomen zijn rituele gezangen, krijgsdansen, lagu Ambon, menari, katredji, krontjong, dansliederen, vis- en vaarliedjes, Nederlandse liederen (waaronder marsen), kerkliederen, koorgezangen, kinderliedjes en instrumentale stukken (totobuang-tifa, fluitorkest, en ensembles).
De veelal meerstemmig uitgevoerde muziek vertoont veel motivische en thematische overeenkomst. In verscheidene liederen overlappen tekst en refrein en is er sprake van melodische en tekstuele variaties. Een aantal nummers zijn opgenomen in verschillende uitvoeringen (door verschillende bezettingen op verschillende lokaties).
De opnamen zijn gemaakt op de eilanden Ambon (Ambon, Seilale, Hatalai, Tawiri, Mahia, Tulehu), Aru (Dobo), Babar (Tepa), Bali, Banda, Kai (Elat, Tual), Manawoka (Amarsekaru), Saparua (Saparua, Ihamahu, Paperu), Selaru (Adaut), Tanimbar (Larat, Saumlaki) en Irian Jaya (Fakfak). De meeste opnamen zijn van Saparua en Ambon. 
De meeste opnamen van traditionele muziek zijn gemaakt in de zuid-oost Molukken. Traditioneel is de globale benaming van alle liedjes, niet in krontjongbezetting, of kerkkoor, meestal begeleid op tifa en trommen, eventueel met gong. Bijvoorbeeld de opnamen van een groep mannen uit Manawoka.
Het grootste deel van de opnamen is gemaakt in de centraal Molukken. Daar is de invloed van de Westerse muziek duidelijker in de krontjong, de kerkmuziek en de vele opnamen van dansliedjes, waaronder walsen, militaire marsen en quadrilles. En dan is er nog een groep instrumentale muziek, zowel traditioneel inheems als modern.
In de zuid-oost Molukken wordt veelal gezongen in lokale talen. In de centraal Molukken is de taal vooral hoog Maleis of Moluks Maleis. Op basis van de teksten zijn de liederen in te delen in vis- en vaarliedjes, dansliederen, gelegenheidsliederen, kerkliederen, rituele liederen en merantau-liederen. Uit de inhoud van de liederen spreekt de culturele contekst en geschiedenis. De muziek verhaalt van alledaagse gebeurtenissen.
Binnenkort zal het grootste deel van deze opnamen na restauratie worden uitgegeven op het nederlandse label RMP.
Voor informatie: www.reinmusic.nl
1. Goro-goro ne.
2. Hura cincin (hoera tjintjin).
3. Lembe lembe.
4. God is mijn lied.
5. Sajang kane.
6. Pangajo.
7. Quadrille.
8. Hura cincin.
9. Sajang kane.
10. Lagu totobuang.
11. Kole-kole (manise).
12. Lembe lembe.
13. Suli e.
14. Kami berlajar / Hati rindu.
15. Manise-manise.
16. Goro-goro ne.
17. Goro-goro ne..
18. Flink in de pas.
19. Ombak putih-putih.
20. Piet Hein.
21. Lembe lembe + Oh Indonesia tanah airku.
22. Wilhelmus.
23. Oleh sioh.
24. Hela dajung.