De zomer begint! Dat geeft ons energie genoeg om nieuwe muziek te ontdekken.
Precies vandaag begint de astronomische zomer. Het weer kan in Nederland alle kanten op gaan – regen, bloedhitte of gewoon aangenaam weer – en wijzelf gaan ook alle kanten op, naar duizend-en-een vakantielanden.
Vandaag pakken we een project op waar we drie maanden geleden aan begonnen zijn. Toen de lente begon, was dat voor ons aanleiding om het eerste deel van Die Jahreszeiten van Joseph Haydn te laten horen. Vandaag horen we het tweede deel: de zomer.
De achttiende-eeuwse mens associeerde de zomer niet direct met vakantie. Zeker op het platteland – en daar woonde toen het merendeel van de bevolking – moest er hard worden doorgewerkt. Toch was ook toen de zomer een zorgeloos jaargetijde. Alle kou was uit de lucht, er was eten in overvloed en geregeld was er gelegenheid tot feestvieren. In Die Jahreszeiten wordt de zomer gedomineerd door de knusse liefde tussen Hanne en Lukas. Geen onderwerp waar je veel drama of grote contrasten uit haalt. Gelukkig weet de geniale Haydn de muziek ondanks het zwakke libretto spannend te houden. Toch komt de leukste muziek aan het eind, als het onweer een eind maakt aan de idylle…
De Zomer duurt bij Haydn geen heel uur. De rest van het programma wijden we aan muziek in de geest van dit jaargetijde. Het Celloconcert in G van Boccherini bijvoorbeeld. Luigi Boccherini (1743-1805) was in zijn tijd een van de beroemdste componisten. Ook na zijn dood bleef hij nog even bekend, maar ten langen leste kon hij geen repertoire houden. Hij werd uitgemaakt voor ‘vrouwelijke Haydn’ – en dat was niet als compliment bedoeld! Hoorde je iets van hem, dan was het vaak dat ene menuet. Of zijn Celloconcert in Bes, dat veel beroemder was gebleven dan al zijn andere concerten. In dit concert horen we de zomer. Om te beginnen in de toonsoort. G-groot was voor de achttiende-eeuwer een serene toonsoort. Strijkers spelen veel met open snaren, wat een relatief heldere toon geeft. De muziek is overeenkomstig: zomers en zorgeloos.
Tot slot horen we nog een handjevol driestemmige gezangen met klarinetbegeleiding van Mozart. De componist schreef ze tussen twee opdrachten door, voor uitvoeringen onder vrienden. Het is niet zijn meest vernieuwende of belangrijkste muziek, maar de werken charmeren ons altijd.
Afspeellijst
1. Joseph Haydn – Die Jahreszeiten: Zomer
2. Luigi Boccherini – Celloconcert nr. 7 in G, G. 480
3. Wolfgang Amadeus Mozart – Due pupille amabili, KV 439
4. Wolfgang Amadeus Mozart – Se lontan, ben mio, tu sei, KV 438
5. Wolfgang Amadeus Mozart – Ecco quel fiero istante, KV 436
Uitvoerenden
Christina Landshamer (Hanne), Maximilian Schmitt (Lukas), Florian Boesch (Simon); Collegium Vocale Gent en Orchetsre des Champs-Élysées o.l.v. Philippe Herreweghe (1)
Tafelmusik o.l.v. Jeanne Lamon; Anner Bijlsma (cello) (2)
Elly Ameling (sopraan), Elizabeth Cooymans (sopraan), Peter van der Bilt (tenor); klarinettisten onbekend (4, 5, 6)
