Search for:
spinner

Roadburn 2018: alle registers open!

Roadburn 2018: explosief, energiek, eigenzinnig en eclectisch.

In de afgelopen jaren heeft het jaarlijkse festival voor ‘heavy’ muziek voortdurend de bakens durven te verzetten. Dit jaar liet het festival in Tilburg zich van zijn meest uitbundige en gewaagde zijde zien. De liefhebbers van doom, metal en stoner kwamen nog steeds ruimschoots aan hun trekken, maar het festival opende tijdens deze editie vrijmoedig alle eclectische registers.
Een festival, als eerbetoon aan de vorig jaar overleden bekende boeker en manager Bidi van Drongelen, die in zijn denken over de toekomst van metal, doom en stoner even ruimhartig en vooruitziend was. Eclectisch. Dus breidde het festival dit jaar verder uit naar twee nieuwe zalen achter het station, de intieme Hall of Fame en de grote Koepelhal. En mede door het magnifieke weer hing hier rond deze zalen een uniek zomerfestivalsfeertje.

Roadburn opende donderdag 19 april meteen met een primeur: een eerste festivalopdracht was verstrekt aan de Finse bands Oranssi Pazuzu en Dark Buddha Rising. Twee bands die de psychedelische rafelranden van de metal onvervaard blijven opzoeken. Nu bundelen ze hun niet geringe krachten in de speciaal samengestelde, tien man sterke formatie Waste of Space Orchestra. Een daverende opener waarin beide bands het beste in zichzelf naar voren brachten. Een kolkende energie spatte van het podium, ergens tussen spacerock en black metal. Een band die nog wel meer optredens in zijn mars heeft. De t-shirtjes vonden na afloop in ieder geval gretig aftrek.

Minder behapbaar was de tweede festivalopdracht, die Roadburn had verstrekt. Op de slotdag, zondag 22 april, verenigden vier toonaangevende IJslandse blackmetalbands (waaronder Misþyrming en Wormlust) zich voor een black-metal hoogmis, opgedragen aan de zinderende zon. Het plaatje klopte helemaal: op de projectiewand waren magnifieke beelden te zien van een omineuze zon en er was zelfs gezorgd voor een stijlvol programmaboekje. De muziek zelf bleef echter teveel hangen in het verstikkende, weinig stralende black-metal idioom. Muzikale uitbundigheid genoeg op het podium, maar enkele momenten van onheilspellende stilte zorgden voor het meeste drama.

Ook opvallend: voor het derde jaar achtereen prijkte een feeërieke vrouwelijke verschijning op de hoofdposter en programmabrochure van het festival. Roadburn heeft door de jaren heen de vrouwelijke energie in muziek nooit geschuwd. Heavy muziek hoeft niet alleen confronterend en angstaanjagend te zijn, maar is ook harmonisch en levens omarmend. Duidelijk! Emotionele momenten volop tijdens een zeer geslaagd Roadburn 2018.

Colin Stetson

Hoe breed de muzikale horizon van Roadburn is geworden bleek al op de openingsdonderdag. De Noorse band Arabrot rond de charismatische zanger Kjetil Nernes excelleert in dramatisch, tikkeltje over-the-top gothic noiserock waarin je invloeden ontwaart van Swans, Einstürzende Neubauten, Nick Cave en Death in June. Pompeuze muziek maar wel met het hart op de goede plek. Op zijn laatste album ‘The Gospel’ verwerkt Nernes zijn ervaringen met een ernstige ziekte. Een loodzwaar maar eclectisch album waarin Nernes al zijn herwonnen levenslust gooit. Tijdens een broeierig concert in de zwoele Patronaat-kerk passeren enkele krakers van dit album waaronder ‘The Gospel’ en ‘Tall Man’.
In de avond geeft het kwartet Ex Eye rondom mannetjesputter en übersaxofonist Colin Stetson een fulminant optreden. Hij weet zich omringd door drie topmusici die gepokt en gemazeld zijn in improvisatiemuziek en experimentele rock, te weten drummer Greg Fox, gitarist Toby Summerfield en toetsenist Shahzad Ismaily. Hypnotische muziek waarin minimalistische patronen op de sax de boventoon voeren, maar evengoed kun je meegesleept worden door duivelse gitaarimprovisaties en Sun Ra-achtige riedels op de Moog synthesizer van Ismaily. In het slotnummer hoor je zelfs doomgitaren opdoemen als Stetson zijn toeter nog eenmaal diep laat brullen. Drummer Greg Fox keert overigens die dag ook terug in Amerika’s grootste punkrockbelofte van dit moment, Uniform uit Brooklyn. Met tracks als ‘The Killing of America’ krijgt het Amerika van Trump in ieder geval een flink pak op zijn broek. In een half uur geselen ze de toehoorders, waarbij de tomeloze zanger Michael Berdan alle aandacht opslurpt.

Godspeed

Roadburn laat deze eclectische koers niet meer los de dagen daarop. Het mooiste is dat het publiek er ook helemaal in opgaat. Het festival is ook grotendeels uitverkocht. Headliner op de zaterdag en zondag is het legendarische postrockorkest Godspeed You! Black Emperor. In de grote zaal van de 013 Tilburg geeft het orkest twee adembenemende sets, waarbij de gebruikelijke filmprojecties en podiumbelichting door een ringetje zijn te halen. Op beide avonden vertolkt de Deense improviserende saxofoniste Mette Rasmussen een bescheiden maar welkome gastrol. Zaterdag is een ietwat ingetogener set waarbij het hele nieuwe album ‘Luciferian Towers’ voorbijkomt en de onvergankelijk mooie postrockclassic ‘Moya’ klinkt. Zondag is de band in een wat luidruchtigere stemming met een sublieme uitvoering van publieksfavoriet ‘Dead Metheny’. Twee langharige metalfans naast me zwaaien en zwieren hun hoofd in volle extase op en neer als betrof het een grandioze headbangklassieker. De twee unieke headlinesets van Godspeed worden zonder meer enthousiast onthaald. Roadburn is in een nieuwe fase beland, zoveel is duidelijk.

Andere helden dienen zich ook aan. De fameuze Japanse rocklegende Damo Suzuki van de band Can geeft verschillende optredens, waarbij zijn concert met de Japanse krautrockers van Minami Deutsch absoluut herinneringen oproept aan de klassieke krautgeluid van weleer. Aanvankelijk verblijven stemkunstenaar Suzuki en zijn drie Japanse begeleiders (het zouden zijn zoons kunnen zijn) nog in vrijblijvende psychedelische sferen maar wanneer de drummer en bassist de krautrockpuls erin gooien gaat Suzuki en de hele zaal uit zijn dak.
Ook de Engelse band The Heads maken hun reputatie meer dan waar. Optreden doen ze niet zo vaak meer, maar Roadburn geeft ze graag onderdak. Zodra de orkaan aan geluid losbarst op het podium weet je weer waarom. Messcherpe postpunk vermengd met kippenvelbezorgende spacerock, een recept dat keer op keer zijn uitwerking op het publiek niet mist. Volgend jaar gewoon weer uitnodigen.

Complete albums

Geen Roadburn zonder een compleet albumconcert. De Japanse experimentele metalband Boris vertolkte samen met geestverwant Stephen O’Malley van drone-metal pioniers Sunn O))) het album ‘Absolutego’. Een volkomen onbeluisterbare noisedrone op plaat, maar live pakken de heren en dame het gelukkig anders aan. Boris en O’Malley laveren onbekommerd tussen drones, vlijmscherpe metalexercities, zwoele shoegaze-achtige gitaarzang en rituele passages op handpercussie. Het concert klinkt als een compendium van alle hang-ups van de kleurrijke formatie Boris.
Op de vrijdag pikte ik vanzelfsprekend Godflesh mee, die hun album ‘Selfless’ integraal speelde. Ook nu was het weer spijkerhard en louterend in zijn uitwerking. Een optreden dat ook frontman Justin Broadrick niet onberoerd liet en opdroeg aan een goede vriend. Op de slotdag keerde Broadrick terug naar het grote podium van de 013 met zijn oude maatje van Techno Animal, Kevin Martin. Nu noemen ze zichzelf Zonal. Klinkt een stukje hipper maar de invloeden uit de dub, hiphop, industrial en techno zijn nog altijd aanwijsbaar (en voelbaar!). Begeleid door diepe bassen gooide gast-vocaliste Moor Mother (echte naam: Camae Ayewa) al haar agressie eruit en rapte de zaal in een licht bezwerende extase.

Een andere zangeres die mijn volle aandacht heeft is Jarboe, ooit de grote inspiratiebron voor Michael Gira in de Swans. Jarboe deed een optreden met het Italiaanse sacrale folkduo Father Murphy naar aanleiding van hun gezamenlijke EP. Het Italiaanse duo zelf kwam niet verder dan een stel neuzelige, zelfingenomen occulte folknummertjes. Gelukkig vertolkte Jarboe even verderop als gast nog enkele klassieke nummers uit haar Swans/Skin-periode waaronder ‘Blood on your hands’ en ‘Wayfaring Stranger’.

Ontdekkingen

Mooie ontdekkingen doe je ook altijd op Roadburn. Bands die net als het festival eclectisch te werk gaan. Schoolvoorbeeld is de uitstekende Finse progrockband Kairon; Irse! Gekke naam en de muziek volgt een zelfde spoor. In een virtuoze sneltreinvaart flitsen stuiterende shoegaze, spacefunk en losgeslagen progrock langs. Met zijn lange op en neer verende dreadlocks is frontman Dmirty Melet (basgitaar en zang) een opvallende verschijning. Zeker een band om in de gaten te houden. Hun naam zal sowieso opvallen.
Razende shoegaze en puntige rock duiken ook op in de strakke postmetalsound van belofte Spotlights die op de slotzondag nog even stevig verrassen. Het Amerikaanse duo Sarah en Mario Quintero is in het echte leven een stel en ’s avonds blazen ze letterlijk stoom af op de rockpodia. Een geoliede postmoderne metalmachine die platen uitbrengt op label Ipecac van Mike Patton. Grote kans dat we daar meer van gaan horen.

Kortom een gedenkwaardige editie die volop hoogtepunten kende. Met veel lef en grote inzet heeft Roadburn overduidelijk gekozen voor de toekomst. Het buitengewoon enthousiaste en trouwe Roadburn publiek is ook nu weer het grootste compliment voor de organisatie.

Geschreven door programmamaker Mark van de Voort.

Luister naar X-Rated van 22 april 2018.

Luister naar Popart van 30 april 2014.

Luister naar X-Rated van 6 augustus 2017.

Luister naar X-Ray van 31 juli 2016.