Door Thijs Bonger
Mendelssohns strijkkwartetten hoor je te weinig. Daarom geven we ze in een nieuwe reeks uitzendingen van De Wandeling de aandacht die ze verdienen. Thijs Bonger presenteert en plaatst de stukken in een muziekhistorische context.
Jeugdige ambities
‘Veel componisten kijken torenhoog op tegen het strijkkwartet als medium. Het is iets waaraan je pas later in je carrière durft te beginnen. Maar dat gold niet voor Felix Mendelssohn. Op zijn elfde kreeg hij een nieuwe, jonge vioolleraar, Eduard Rietz. Felix en hij werden dikke vrienden. Rietz leerde hem ook altviool spelen, zodat hij multi-inzetbaar was. Met hem speelde hij ook wekelijks strijkkwartet. Muziek van Haydn, Mozart en Beethoven stond op de lessenaars. En het kon niet uitblijven: Felix begon zelf ook voor strijkkwartet te componeren. Zijn koordirigent en leraar compositie, Zelter, was gespecialiseerd in Bach. En Felix raakte totaal geobsedeerd door de intellectuele uitdaging van het schrijven van fuga’s à la Bach. Twaalf jaar oud begon hij het strijkkwartet te gebruiken als oefenweitje voor zijn fuga’s. In een daarvan hoor je duidelijk ‘O Haupt voll Blut und Wunden’ uit Bachs Matthäus Passion terugkomen. Het monumentale werk dat hij acht jaar later uit de lange winterslaap wekte.
Op zijn veertiende componeerde Felix zijn eerste volwaardige strijkkwartet. Daarin kunnen we horen dat hij goed heeft geluisterd naar Haydn en Mozart, maar ook al een eigen idioom ontwikkelde. In de komende afleveringen van ‘De Wandeling’ komt Mendelssohns complete oeuvre voor strijkkwartet voorbij. Heerlijke, welluidende muziek. Soms licht melancholisch met een bijna altijd aanwezige onderstroom van onrust. Telkens op de eerste dinsdag van de maand, om 19 uur.
Luisteren
Felix gemist? Luister de eerste aflevering terug en zet aflevering twee van in uw agenda.
