Componisten/uitvoerenden: Darius Milhaud | Ernő Dohnányi | Wolfgang Amadeus Mozart
Opnametechniek: Tom Dunnebier
Strijkduo’s en trio’s zijn lastige bezettingen. Maar goede componisten kunnen ermee toveren.
In het midden van de achttiende eeuw ontstond het strijkkwartet, een genre dat binnen enkele jaren een succes werd en zijn weerga niet kent. De westerse klassieke muziek is nu eenmaal ingericht op vierstemmigheid, waarbij één melodiestem wordt begeleid door een bas en twee vulstemmen. Bij een strijktrio (één viool, een altviool en een cello) mis je al gauw een stem. Je moet van goeden huize komen om geen grote gaten in de harmonie te laten vallen.
Ernő Dohnányi en Darius Milhaud waren zo handig. Van beide componisten horen we hier één strijktrio. De serenade van Dohnányi stamt uit 1902, nog redelijk uit het begin van zijn carrière. Van een volksmuziekrevolutie à la Bartók is nog geen sprake: deze serenade wortelt in de romantische traditie van een Dvořák.
Aan het trio van Milhaud is niets romantisch. Milhaud is een van de belangrijkste vaandeldragers van het neoclassicisme. Net als componisten in de tijd van Mozart wilden de neoclassici gewoon weer muziek als ambacht en niet zozeer als hogere kunst. Milhaud heeft dan ook veel geschreven. Dit trio stamt uit 1947 en is alweer opus 274 van een totaal dat bij zijn dood in 1974 de 443 zou belopen! In vergelijking met andere neoclassici (bijvoorbeeld Poulenc) is Milhauds muziek vaak bijtend, met provocerende dissonanten en meerdere toonsoorten die vrolijk door elkaar lopen. Op het eind komt het allemaal keurig bij elkaar.
Weer een heel andere uitdaging biedt een duo van viool en altviool. Dan is er geen echte bas en moeten de twee melodie-instrumenten samen zorgen dat ze de luisteraar genoeg te bieden hebben. Voor die uitdaging zag Michael Haydn zich gesteld. Zes van die duo’s moest hij componeren! Geconfronteerd met een gebrek aan tijd (en misschien ook wel inspiratie) riep hij de hulp in van violist, altviolist en mede-Salzburger Mozart. Die schudde de laatste twee duetten wonderwel uit zijn mouw. Aan deze deal hebben we nu twee relatief onbekende, maar weergaloze Mozart-stukken te danken, waarvan er hier op het Peter de Grote-festival één wordt uitgevoerd.
