Genre: Classicisme
Componisten/uitvoerenden: Ignaz Pleyel | Ludwig van Beethoven | Wolfgang Amadeus Mozart
Opnametechniek: Jaap Zijp
We schrijven 1784. Mozart schrijft een pianokwintet – niet voor piano en strijkkwartet, maar voor piano en vier blazers.
Mozart noemt het zonder blikken of blozen het beste werk dat hij tot nu toe geschreven heeft. Dat heeft niet alleen te maken met de muzikale inhoud, maar ook met de aard van de bezetting. Blaasinstrumenten waren zeker in de achttiende eeuw nooit zuiver; het was een hele opgave voor een componist om verschillende blaasinstrumenten bij elkaar goed te laten klinken. Maar Mozart, die veel van blazers hield (meer dan veel muziekliefhebbers beseffen) en al ruime ervaring met harmonie-ensembles had, doorstond deze uitdaging glansrijk.
Dat Mozart niet alleen stond in zijn bewondering voor dit werk, blijkt uit de navolging die het vond. Zowel Ignaz Pleyel als Ludwig van Beethoven schreven een werk voor dezelfde bezetting. Als je bedenkt hoe ongewoon die bezetting was, kunnen we die werken moeilijk anders zien dan als hommage aan Mozart.
Pleyel (1757-1831) is vooral bekend gebleven als pianobouwer. Veel mensen weten wel dat hij ook componist was, maar zijn werk heeft door de verstikkende invloed van Beethoven geen repertoire gehouden. De voorspelling van Mozart dat hij te zijner tijd Haydn zou kunnen “vervangen” heeft Pleyel niet kunnen waarmaken, maar liefhebbers van Mozart en Haydn kunnen ongeremd van zijn voortreffelijke muziek genieten.
Het pianokwintet van Beethoven stamt uit 1796. In deze tijd oriënteerde hij zich nog volop op de meesterwerken van Mozart en Haydn. Beethoven geeft dat ook openlijk toe door Don Giovanni te citeren.
