FOM 2007 – Hélène Schmitt, viool

Het lijkt wel of Bach het allerbeste in zich naar boven haalde als hij met de grootste beperkingen zat. Aan het hof van Köthen, een paradijs voor liefhebbers van kamermuziek, kreeg Bach de opdracht (of misschien gewoon het idee?) om muziek voor een enkele viool te schrijven. Zonder begeleiding van een klavecimbel of wat dan ook. Hoe doe je dat? Enkele componisten hadden hem de weg gewezen, in het bijzonder Franz Ignaz Biber, maar echt een traditie was er niet. Bach had de vrije hand. Drie sonates en drie partita’s (suites) schreef Bach voor viool solo. De stukken eisen het uiterste van de violist, die niet alleen moeilijke loopjes voor zijn kiezen krijgt maar ook de hele tijd meerstemmig moet spelen. Het allerberoemdste in deze reeks is de Ciaconna uit zijn Tweede Partita, waarmee dit recital eindigt.

Naast Bach en Biber waren er nog meer mensen die voor onbegeleide viool componeerden. Nicola Matteis was een Italiaanse violist die in Londen werkzaam was. Bach heeft zijn muziek waarschijnlijk niet gekend, en omgekeerd ook niet. Toch componeert ook hij een chaconne. Een Ciaconna rotta om precies te zijn, een afgebroken chaconne, waarin de zich gestadig herhalende bas ineens voor iets anders onderbroken wordt.