za 26 nov 2022, 14:00 uur – Concertzender Live. Houtblazer Eric Dolphy was een cutting-edge muzikant, evenals bijvoorbeeld Charles Mingus, John Coltrane en Ornette Coleman. Met alle drie werkte hij samen, op podia en in platenstudio’s. In juli 1961 stond Dolphy, geflankeerd door trompettist Booker Little, gedurende twee weken in het New-Yorkse Five Spot Café. Op de avond van 16 juli was de fameuze geluidstechnicus Rudy Van Gelder aanwezig met zijn opnameapparatuur.
Het spel van altist, basklarinettist en fluitist Eric Dolphy is onmiddellijk herkenbaar: grote, grillige sprongen tussen hoog en laag register wisselen elkaar in hoog tempo af en lange notenslingers vliegen alle kanten op. Opvallend is dat de uitgangspunten – compositie, akkoorden, vorm – minder baanbrekend zijn. Die combinatie van bijna grenzeloze improvisatie boven een heldere basis creëert spanning.
Een en ander is goed te horen in Bee Vamp, een compositie van Booker Little, waarin doorstromende passages met akkoordwisselingen periodiek worden afgewisseld met passages die ‘pas op de plaats’ maken, door middel van een aangehouden bastoon.
Little’s Aggression is een uptempo stuk dat met zijn meer dan 17 minuten ruim baan biedt aan elke speler. De obsessief, in kleine kringen ronddraaiende solo van pianist Mal Waldron, contrasteert met Dolphy’s wijd uitwaaierende basklarinetsolo die er aan voorafgaat. Daarna is het de beurt aan bassist Richard Davis en drummer Ed Blackwell.
Een dynamische solo van Dolphy, gevolgd door draaiende bewegingen van de pianist, treffen we ook aan in Booker’s Waltz (eveneens een stuk van Little).Opvallend is de overeenkomst met Mal Waldron’s Fire Waltz, het slotstuk van dit programma. De thema’s verschillen, maar tempo en driekwartsmaat komen overeen, alsook de lengte van de stukken, resp. ruim 14 en ruim 13 minuten. Ja, ze hadden de tijd, en namen die ook.
Dit legendarische kwintet was geen lang leven beschoren. Drie maanden na dit optreden overleed trompettist Booker Little, 23 jaar oud.
Jammer dat de club het niet nodig vond om de piano te laten stemmen. Maar ach, dat kwam in die tijd wel vaker voor. Couleur (musicale) locale.
Vele muzikanten zijn door Eric Dolphy beïnvloed. Onder hen saxofonist John Coltrane, maar ook iemand als Frank Zappa. Op diens album Weasels Ripped My Flesh (1970) staat het stuk The Eric Dolphy Memorial Barbecue.
Het Five Spot Café was in de jaren ’50 en ’60 een hotspot voor avant-garde jazz. Het publiek bestond voor een groot deel uit kunstenaars, schrijvers, muzikanten – Willem de Kooning, Jack Kerouac, Allen Ginsberg, jazzbarones Nica de Koenigswarter. Cecil Taylor, John Coltrane, Thelonious Monk en Johnny Griffin traden er op. Bij het New Yorkse debuut van saxofonist Ornette Coleman zaten Leonard Bernstein, Miles Davis en John Coltrane in het publiek.
De uitzending van Concertzender Live op 22 oktober 2022 bevat opnamen van Thelonious Monk met Johnnie Griffin, in de Five Spot! Klik voor die uitzending en klik voor het bijbehorende Nieuwsbericht.
Concertzender Live – Jaap van de Klomp
