Elektronische muziek pionier Klaus Schulze is dinsdag 26 april overleden.
De muziek van Klaus Schulze is in 1 woord te omschrijven: geestverruimend! Het typeert het oeuvre van deze veelzijdige componist en musicus. Getalenteerd met een uitzonderlijk gevoel voor timing. Hetgeen zich in eerste instantie manifesteerde in zijn muzikale weg als percussionist, en hem later als toetsenist fabelhachtig liet exerceren op de keyboards. Maar Schulzes timing ging verder dan alleen musiceren. Zijn cultureel maatschappelijke timing was ook bijna buitenaards. Meebewegend op de ontwikkelingen in de zeventiger jaren van de vorige eeuw, verruimde Schulze zijn instrument gebruik, zijn technische mogelijkheden, maar vooral ook de geest in de muziek. Met de geest, die uit zijn elektronische fles ontsnapte, wist hij de luisteraar tot in zijn diepste onderbewuste te laten afdalen. Als een mediatie, in een tijd waarin mind-fullness nog uitgevonden moest worden.
Kort maakte hij deel uit van de Berlijnse school muziekbeweging. Maar al spoedig maakte hij de stap naar een meer organische benadering van zijn eigen elektronische muziek. Met nog veel aandacht voor de basisprincipes van de minimale regelmaat, zoals we uit de minimal-music kennen. Maar verweven met de gelaagdheid van vrije, bijna jazz gerelateerde keyboard improvisaties. Die kwaliteiten, van geestverruiming en timing, hebben Klaus Schulze tot een ongeëvenaard componist van spirituele elektronische muziek gemaakt.
‘Ergens half jaren zeventig kwam de muziek van Schulze op mijn pad. En dat vooral dankzij de stadsbibliotheek in Haarlem. De discotheek aldaar bezocht ik meerdere keren per week. Leende alles wat nieuw in de platencollectie werd geplaatst. Het was vooral de jazz-rock, met al zijn hoogbegaafde gitaristen en toetsenisten, die mij in een muzikale greep hield. Totdat punk, minimal en elektronische muziek mij naar de strot grepen. Terug naar dat ene akkoord, naar die ene toon, het repeterende geluid, naar de eenvoud. En zo kwamen de platen van Schulze op mijn platenspeler terecht.
En zo, kwam het op zijn plek, tijdens mijn stage op een school in Haarlem, waar in de lerarenkamer een elektrisch orgel stond. Eindeloos, met enkele vingers de zelfde toetsen ingedrukt houden en na verloop van tijd eens een reverb of vibrato knopje toevoegen aan het geluid. Het fascineerde mij mateloos. Na de stage en het diploma, kocht ik van mijn eerste verdiende geld een bandrecorder en een elektronisch orgeltje. De toon was gezet. En in mijn beleving klonk ik als Schulze.’ Hessel Veldman.
‘Tijdens het huiswerk maken, als schooljongen geconfronteerd worden met de muziek van Klaus Schulze, onvergetelijk. Zijn album Timewind was binnengekomen in de LP Top 30, en werd gedraaid op de radio. Dat moment was tekenend voor mijn verdere muzikale leven. De lang uitgesponnen soundscapes, geluiden uit de ruimte, en ritmes uit de sequencers, volstrekt uniek te noemen. Het opende tevens deuren naar de fascinerende wereld van de elektronica, met behalve Schulze ook namen als Tangerine Dream, Ash Ra Tempel of Popol Vuh. De wereld verliest een waar pionier, een icoon, wiens invloed zelfs in de hedendaagse techno en ambient is te horen. En………Gelukkig is er de zeer rijke muzikale nalatenschap waar we eeuwig van kunnen genieten.” Bob Rusche.
Zondag 1 mei om 21:00 uur staat Bob Rusche in X-Rated twee uur lang stil bij het overlijden van Klaus Schulze.
En op zondag 15 en 22 mei om 23:00 uur zullen ook de X-Ray’s in het teken staan van Schulze.
En kunt u niet wachten tot komende zondag? Dan is deze X-Ray van zondag 3 oktober 2021 om 23:00 uur een schitterende opmaat naar de aankomende In Memoriam.
