Perestrojka #24: Land van weggeweest 19: Georgië 2. Onze serie met werk dat tot stand kwam rond verbouwing (perestrojka) en ineenstorting (‘destroyka’) van het communisme in Oost-Europa, bezoekt vandaag voor de tweede keer Georgië, het derde ‘land van weggeweest’ in de Kaukasus.
De gelauwerde componist Bidzína Kvernádze werd in 1928 geboren in Signáchi in de Oost-Georgische provincie Kachéti. Op het conservatorium van Tbilisi was hij leerling van Andria Balantsjivádze. Hij studeerde in 1953 af en was vanaf 1963 als docent aan het conservatorium verbonden. Hoewel hij een breed oeuvre creëerde, met veel film- en symfonische muziek, is slechts weinig muziek op CD uitgebracht. Luistert u naar zijn Improvisatie en Moment musicale nr. 2 voor piano.
Sóelchan Tsintsádze ontmoette u al in de vorige aflevering. Wij vertelden dat hij als cellist en lid van het Georgisch Staatsstrijkkwartet veel miniaturen voor deze bezetting componeerde waarin hij Georgische volksmuziek verwerkte. Ditzelfde kwartet speelt met zijn opvolger als cellist uit de 19 miniaturen uit 1978 Chasanbegóera, Didavoi Nana, Choroemi en Lente, uit de 17 miniaturen van 1951 het Danswijsje en uit de 12 miniaturen van 1978 Vuurvlieg.
Met Aleksi Matsjavariani (foto) maakte u al kennis in de vorige aflevering van Perestrojka. Voor de Vijf monologen voor bariton en orkest op gedichten van Vazja-Psjavela ontving hij de Rustaveli-prijs. Volgens critici begon hij met dit werk in eigen land de traditie van ‘filosofisch symfonisme’. U hoort de bariton Revaz Kakabadze, die ook de premières in 1964 zong, en het Georgisch Staatsfilharmonisch Symfonieorkest met dirigent Dzjansoeg Kachidze.
Otar Taktakisjvili componeerde zijn liederencyclus Mingreelse Liederen voor tenor, mannenoctet en kamerorkest speciaal voor de bekende tenor Zoerab Sotkilava. Mingrelië, of Sa-megrelo, is een provincie van Georgië aan de Zwarte Zee, met Abchazië aan de noordgrens en Goerië aan de zuidgrens. Hier werden Zviad Gamsachóerdia, de eerste president van het post-Sovjet-‘land van weggeweest’ Georgië, en KGB-chef Lavrenti Beria geboren. Sotkilava was een grote steun en toeverlaat voor Prokofjevs eerste vrouw Lina, die in 1948 als spion tot de goelag werd veroordeeld. U hoort een van de eerste uitvoeringen van de Mingreelse Liederen in een opname van 4 mei 1974 in de Grote Hal van het Conservatorium van Moskou met de componist als dirigent van het Rustavi Mannenkoor en het Staatsacademisch Symfonie Orkest van de USSR. 
(Op de foto Taktakisjvili rechts met links Sotkilava)
Bidzina Kvernadze (Signachi 29.7.1928 – Tbilisi 8.7.2010).
1. Improvisatie, 2. Moment musicale nr. 2.
http://www.georgian-music.com/free_music/classic.php.
Soelchan Tsintsádze (1925-1991).
3. Chasanbegóera, 4. Didavoi Nana, 5. Choroemi en 6. Lente uit 19 miniaturen (1978), 7. Danswijsje uit 17 miniaturen (1951), 8. Vuurvlieg – Eldfloega uit 12 miniaturen (1978).
Georgisch Staatsstrijkkwartet: Konstantin Vardeli en Tamas Batjasjvili, viool. Nodar Jvania, altviool. Otar Tsjoebinitsjvilli, cello.
Caprice CAP 21745.
9. Aleksi Matsjavariani (1913-1995).
Vijf monologen voor bariton en orkest (1964).
Revaz Kakabadze, bariton. Georgisch Staatsfilharmonisch Symfonieorkest olv. Dzjansoeg Kachidze.
http://www.georgian-music.com/free_music/classic.php.
10. Otar Taktakisjvili (1924-1989).
Mingreelse Liederen (1972): Roos, Varado, Tsjagoena (danslied), Treurlied, O, Doja, Slaapliedje, Tsjitsjetoera (de kleine jakhals), Lied van Arbosjtsjik, Treurlied en Wijding van het hart.
Zoerab Sotkilava, tenor. Het Staatsacademisch Symfonieorkest USSR en ‘Rustavy’ vocaal ensemble olv. Otar Taktakisjvili.
RDCD 16016.
Met dank aan Natalia Gabunia en Giya Kancheli.
