Klankbron 117 Balochistan of Beloetsjistan
Balochistan
Deze Klankbron gaat over Balochistan of met de gebruikelijke Nederlands term Beloetsjistan. Het is een regio tussen Afghanistan en de Perzische golf en omvat het zuidelijk deel van Afghanistan en delen van Iran en Pakistan. Het was ooit voor het ontstaan van deze landen en voor de Engelse kolonisatie van de regio een onafhankelijke staat. Nu woedt er een onafhankelijkheidstrijd tegen de Pakistaanse en Iraanse overheid en is ook sprake van een bloedige onderdrukking. Het is een regio met een diverse bevolking bestaande uit de een Iraanse taal sprekende Balochi, de een Dravidische taal sprekende Brahui, en de eveneens een Iraanse taal sprekende Koerden en Pashtun. De Balochi leven ook in Oman en Turkmenistan. Het zijn meestal nomaden en als kamelenhouders en drijvers zijn ook een aantal van hen terecht gekomen in Australië.
Jean During
In deze klankbron gaat het om hun muziek waarin extase en trance een belangrijke rol spelen. We beginnen met de opnamen van Dubbel LP Baloutchistan Musiques d’extase et de guérison die de Franse etnomusicoloog Jean During opgenomen heeft in Iran in 1980.
Eerst een fragment van een sorud, een viool solo die nostalgie na een scheiding uitdrukt. Dan gaan we nu verder met een aanroeping van Ali en Allah zoals de lokale derwisjen het doen die daardoor in extase raken. Het wordt gevolgd door een citer solo. Het instrument wordt Benju of Benjo genoemd, een woord afgeleid van Banjo. Het is een citer met een toetsenbord ooit ontstaan als een muzikaal kinderspeeltuig in Japan en het is in de jaren vijftig via zeelui in Karachi terecht gekomen en daar verder ontwikkeld is tot een muziekinstrument. Dan komt een dubbel fluit lied genoemd de slang want het kan de patiënten in genezingsceremoniën doen dansen als slangen. Dat wordt weer gevolgd door een ode aan de patroon van de soefi orde de Qaderi. Het is een opname van een Qalandar Suati sessie, een genezings en exorcisme ritueel waarin mensen in trance raken.
Brahui en Oman
Dan komen in het tweede deel van deze klankbron een aantal opnames van Sound Cloud en YouTube. Eerst een track van de bekende dubbel fluit speler en zanger Ghanbar Rastgoo samen met de zanger en gitarist Isa Baloochstani beiden uit Iran. Het wordt gevolgd door twee Brahui liederen uit het Pakistaans deel van Balochistan. Zij zijn afkomstig uit de verzameling van meer dan 500 muziekopnamen van het Brahui tv-station BTV. Het zijn een klassiek Brahui lied op orgel gespeeld en gezongen door Fazal Haq Danish en een Brahui volkslied op tanburag, luit, door Mohammad Ishaq. Als vierde track van dit deel van de klankbron een pop lied van 2017 uit Oman waar een vijfde deel van de bevolking Balochi is. Oman heeft al eeuwenlang een nauw contact met Balochistan en de Pakistaanse havenstad Gwadar was tot 1958 een deel van Oman. Veel Balochi werden door Oman aangeworven als soldaten. Het leger van Oman bestond en bestaat voornamelijk uit Balochi.
Nawab Norooz Khan Kehri
Wij eindigen met een gezongen levensbeschrijving van Nawab Norooz Khan Kehri. Hij was de leider van de Kehri mensen die in 1959 in navolging van Ahmed Yaar Khan in opstand kwam tegen de Pakistaanse bezetting van Balochistan. Bij de onafhankelijkheid van Brits India in 1947 riep Ahmed Yaar Khan, de vorst van Kalat, de onafhankelijkheid uit. Hij weigerde zich aan te sluiten bij Pakistan en in 1948 werd de regio bezet door het Pakistaans leger. Het begin van de onafhankelijkheidsstrijd voor Balochistan en de bloedige onderdrukking door Pakistan. Tegenwoordig met de door China aangedreven ontwikkeling van Gwadar als Chinese uitvoerhaven staat de regio nog meer onder druk.
playlist
01 Zahiruk intro 0’56
D. Zangeshâhi – sorud (fiddle)
CD Baloutchistan Musiques d’extase et de guérison
Ocora C 580017/18 CD 2 – 9
recorded Jean During
About nostalgia after a separation.
02 Yâ Ghows 4’33
Din Mohammad Zangeshâhi – Vocals, Sorud (fiddle)
Gâji Ra’isi – rabab (lute)
Musâ – tanburag (lute)
unknown -doholak (drum) player
CD Baloutchistan Musiques d’extase et de guérison
Ocora C 580017/18 CD 1- 1
recorded Jean During, April 1980
03 Simorgh 3’22
M. Surizehi – benju (zither)
CD Baloutchistan Musiques d’extase et de guérison
Ocora C 580017/18 CD 1- 6
recorded Jean During, April 1980
04 Mâr (the snake) 6’31
Mohammad Gâmshazehi – doneli (double flute)
CD Baloutchistan Musiques d’extase et de guérison
Ocora C 580017/18 CD 2 – 1
recorded Jean During
like a snake charmer melody it can inspire the sick to danse and get in trance
05 Abdolqâder Jilâni, Simorgh 10’15
Bahrâm Surihezi – vocals, sorud (fiddle)
Abdorahmân Surizehi – benju (zither)
Nazar Mohammed Surihezi – doholak
unknown – tanburag
CD Baloutchistan Musiques d’extase et de guérison
Ocora C 580017/18 CD 2 – 7
recorded Jean During, April 1980
Ode to Saint de Baghdâd patron of the sufi order Qâderi. Part of a Qalandar guâti trance seance
06 Sharvend 11’58
Ghanbar Rastgoo – vocals, neyjofti (double flute)
Isa Baloochestani – vocals, guitar
https://soundcloud.com/ehsanrazavi/sharvend?in=user-597758208-546031387/sets/feui1dubt43f&si=b2fa2e6b50824168936c23e2429be568&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing
07 Brahui classical song 5’59
Fazal Haq Danish – vocals, organ
https://www.youtube.com/watch?v=QkbkNaHvr0M&list=PLZJ0WD5qb8NSOW3aN11VRRNPK60wL142-&index=222
08 Brahui Folk Song 2 5’18
Mohammed Ishaq – vocals, tanburag
unknown – tanburag
https://www.youtube.com/watch?v=ROyL1Ifsw8o&list=PLZJ0WD5qb8NSOW3aN11VRRNPK60wL142-&index=223
09 Dil Dilbara Borta 3’21
Zain Baluch
https://soundcloud.com/search?q=dil%20dilbara%20borta
10 Nawab Norooz Khan Zehri 19’20
Gulab Shehzad
https://soundcloud.com/user-986535116/norooz-khan-zehri-struggle-by-brahvi-folk-singer-gulab-shehzad?in=namat-marri-namat-marri%2Fsets%2Fkhan
He revolted in 1959 against the Pakistani government. Leader of the Zehri people. Died in prison in 1965. In 1947 Ahmed Yaar Khan, the Khan of Kalat declared independence but in 1948 Pakistan invaded and the trouble started. See: https://www.dawn.com/news/771719/historical-sequence
