Midden-Oosten: Marcel Khalifé, The Disorientalists, Brader Mûsikî, Giora Feidman, Shisha Group, Oum Kolthoom.
I– Marcel Khalifé. (01:59:41 min)
Met zijn muziek geeft de Libanese componist Marcel Khalifé een stem aan machteloze en onderdrukte mensen. Hij is een vrijheidsstrijder die op vreedzame wijze thema’s behandelt als ballingschap, heimwee en oorlogsleed. Dit doet hij onder andere door teksten van de Palestijnse dichter Mahmoud Darwish op muziek te zetten. Het album Fall Of The Moon bevat maar liefst twee uur muziek. Khalifé bespeelt de ud (Arabische luit) en zingt; in zijn Al Mayadine Ensemble zitten onder andere zijn vrouw Yolla (zang), zoons Rami (piano) en Bachar (slagwerk) en de zangeres Oumaima Khalil. Ook het Kiev Filharmonisch Orkest onder leiding van Vladimir Sirinko speelt mee. De muziek is sfeervol en poëtisch, met zowel Arabische als westerse invloeden.
CD. Fall of the moon – Marcel Khalifé. LABEL: Nagam (2015), code: NR1020. VIDEO
II– The Disorientalists. (51:04 min)
Wie was Essed Bay? Lastige vraag. Essed Bey was het alias van Lev Nussimbaum (1905-1942), een man met vele gezichten: Duitser en Rus, jood en moslim, dandy en diplomaat. Een man voor wie identiteit een vloeibaar begrip was en dat spreekt The Disorientalists aan. Het trio komt uit Berlijn en zingt net zo makkelijk in Duits, Engels als Russisch. Ook muzikaal duikelt het trio tussen chanson, Klezmer, Russische walsjes, Weimar-cabaret en folk. De teksten op dit album zijn geïnspireerd op het woelige leven van Essed Bey. Alle grote revoluties, oorlogen en opstanden van de 20e eeuw komen langs op dit album. Gedateerd is het allerminst. De identiteitsvragen die Who Was Essed Bey? oproept zijn nog altijd actueel. Maar door de muzikale bijzondere omlijsting kun je er ook voor kiezen op de teksten links te laten liggen en te genieten van deze muzikale reis door ruimte en tijd.
CD. Who was Essad Bey? – The Disorientalists. LABEL: Oriente Musik (2017), code: OBECD802. VIDEO
III– Brader Mûsikî. (47:57 min)
Muziek maken is zijn professie, acteren en schilderen zijn hobby. Brader Mûsikî komt uit het dorp Mûsika in Turkije. Zijn vader maakte traditionele Koerdische muziek. De jonge Brader ruilde ooit zijn schoenen voor een fluit, hij wilde zo graag muziek maken. In 1986 vluchtte hij naar Nederland en vestigde zich in Arnhem. In 2005 keerde hij als gevierd muzikant een keer terug naar zijn geboortegrond, maar moest wel 24 uur in een cel doorbrengen. Hij werd vrijgelaten omdat hij de Nederlandse nationaliteit had. Hij noemt zich een Koerdische Nederlander. Het album Herim Kuda gaat over zijn liefde voor zijn Koerdische afkomst en over de romantische liefde. Herim Kuda betekent ‘waarheen moet ik gaan’. Brader Mûsikî begeleidt zichzelf op de saz.
CD. Herim kuda – Brader Mûsikî. LABEL: Terp Records (2020), code: OS-32. VIDEO
IV– Giora Feidman. (01:03:01 min)
De wortels van de hedendaagse klezmer liggen eigenlijk in Oost-Europa. De vader, groot- en overgrootvader van Giora Feidman traden daar op tijdens bruiloften en joodse feestdagen. De massale migratie van Oost-Europese joden naar Amerika en Israël zorgde ervoor dat de klezmer ook daar terecht kwam. De verscheidenheid aan woonplaatsen van klezmercomponisten blijkt wel uit de ruime bron waaruit Giora Feidman de vijftien instrumentale nummers op dit album selecteerde. Er zitten eeuwenoude melodieën bij, Jiddische evergreens, een Israëlisch dansnummer en moderne Amerikaanse composities. Hoofdrol is er voor de klarinet van Feidman die volgens de bekende schrijver Isaac Bashevis Singer tot hem “spreekt met alle emoties van een ziel in ballingschap”.
CD. Magic of the klezmer – Giora Feidman. LABEL: Delos (1986), code: D/CD 4005. VIDEO
V– Shisha Group. (41:49 min)
Een trio bestaande uit: Haytham Safia: ud en zang, Janos Koolen: mandoline, gitaar, piano en Arthur Bont: slagwerk en udu. Het trio staat onder leiding van Janos Koolen. Hij heeft ook de helft van de stukken op dit album geschreven. Janos Koolen beweegt zich op het vlak van volks- en popmuziek en met dit album heeft hij ook het terrein van jazz betreden. Dit voornamelijk omdat de muziek een betrekkelijk hoog improvisatieniveau bevat. Het titelloze album laat horen hoe je door de juiste vermenging van instrumenten, fascinerende resultaten kunt bereiken. En bovendien hoe die confusie de muziek kan laten reizen en daardoor diverse werelddelen kan bereiken. Je hoort Arabische muziek – niet alleen gekleurd door het gebruik van de ud – maar evenzeer Ierse volksmuziek, Oost-Europese zigeunerklanken, dansbare Klezmer en improvisaties die ingenieus in gemakkelijk in het gehoor liggende liedfragmenten zijn vervlochten.
CD. Shisha Group – Shisha Group. LABEL: Me and My Other (2017), code: MMOCD 2017. VIDEO
VI– Oum Kolthoom: The anniversary tribute, Lubna Salame, Nazareth Orchestra. (36:26 min)
Dit is een album ter ere van de 100e geboortedag van de legendarische Egyptische zangeres Oum Kolthoom, de diva van de Arabische muziek. De emotie en kracht die Lubna Salame’s vocale werk uitstraalt, zijn vergelijkbaar met die van Oum Kolthoom. Met haar zang geeft Lubna de bekende nummers een frisse en interessante nieuwe impuls, terwijl ze haar eigen unieke smaak en diepgang behoudt.
Het Nazareth Orchestra met Lubna Salame werd live opgenomen tijdens het “Vredesfestival” in Tel Aviv, juni 2003.
CD. Oum Kolthoom: The anniversary tribute, Lubna Salame, Nazareth Orchestra.
LABEL: Magda (2007), code: MGD042. VIDEO
Met dank aan:
