Geoffry Madge speelt het hele Wohltemperierte Klavier – beide boeken op één dag! Hier dienen we het eerste deel op.
Het is een van de grootste en beroemdste werken van Bach – in ieder geval voor eenieder die piano speelt. De preludes en fuga’s in alle toonsoorten klinken ons vertrouwd in de oren en roepen bij menigeen ook onverbiddelijk spiergeheugen op. De vaak moeilijke stukken brachten ons soms tot wanhoop maar loonden uiteindelijk altijd.
Bach schreef het eerste boek van Das Wohltemperierte Klavier in 1722. Hij wilde een in die tijd vrij nieuw inzicht demonstreren: dat je, door een klavier een beetje ‘onzuiver’ te stemmen, in elke toonsoort kon spelen (in tegenstelling tot de oude middentoonstemmingen, waarin sommige toonsoorten absoluut niet klonken). Een systeem daarvoor was eind zeventiende eeuw al door Kirnberger ontwikkeld, maar echt algemeen werd het nog niet gebruikt. Bach stelde zich meteen een andere uitdaging: om de muziek zo divers mogelijk te maken.
De twaalf preludes beslaan zowat alles wat er binnen de barok aan muziek bestond: dansen, vrije arpeggio’s, ariavormen en zelfs de concertvorm. In de fuga leefde Bach zich uit in wat hij het liefste deed: ingewikkelde polyfone bouwsels maken, op steeds weer nieuwe manieren. Er zitten fuga’s bij die zo uit de zeventiende eeuw lijken te komen, maar ook moderne dansfuga’s en fuga’s op z’n Frans.
Door deze eindeloze afwisseling kan het boek gemakkelijk achter elkaar worden uitgevoerd. Ook al verspringt de toonsoort voortdurend en bereikt het aantal stukken het de 24, saai of onsamenhangend wordt het geen moment. Bach heeft de gave om een muziekencyclopedie te schrijven die je in één ruk wilt uitlezen.
Een voordeel aan de neutrale manier waarop Bach componeert is dat je de vrijheid hebt in je instrumentkeuze. Bach schreef dit werk voor klavecimbel, zeker, maar hij dacht niet vanuit de logica van het klavecimbel. Je kunt dit werk ook heel goed op piano spelen, of op orgel, of op synthesizer! Geoffry Madge houdt het bij de piano. Waarschijnlijk heeft hij van jongs af aan op deze stukken gestudeerd en is hij er nu net zo vertrouwd mee als wij.
