Dwarsliggers & Buitenbeentjes

In deze aflevering van Dwarsliggers en Buitenbeentjes laat ik twee heel verschillende albums horen: de eerste helft van het programma is gewijd aan de muziek van het David Linx/Diederik Wissels kwartet, om af te sluiten met vijf eigen composities van de Italiaanse componist en pianist Enrico Pieranunzi, geregistreerd door een kwintet met een reguliere hardbop-instrumentatie: trompet/tenor/piano/bas/drums.

In beide formaties is de drummer Hans van Oosterhout van de partij,  op de hem kenmerkende wijze: ingetogen swingend met een prachtige  collectie accenten en een rijk kleurenpalet.

David Linx, geboren op 22 maart 1965 in Brussel, is een zoon van de Belgische trompettist, B.R.T. jazz-programmamaker en producer, componist en oprichter (in 1969)  van Jazz Middelheim Elias Gistelinck (1935-2005), jaren lang  een creatieve en bestuurlijke mastodont in de Brusselse media- en muziekwereld.

David Gistelinck gaat gemakshalve door het leven als David Linx

Om pijnlijke, tongbrekende aankondigingen op de internationale podia te voorkomen heeft de zanger en componist David Gistelinck de eerste twee lettergrepen van zijn achternaam geschrapt, en de laatste lettergreep van zijn achternaam versimpeld tot Linx.

In 2017 kreeg David Linx in Nederland enige publiciteit omdat hij toen een Edison won voor het album Brel (Jazz Village) dat hij samen met het zeer  voortreffelijke Brussels Jazz Orkest had vastgelegd.

Maar veel eerder al was hij de ware liefhebbers opgevallen met een van zijn eerste albums: Where Rivers Join (September Records, 1990), waarop zijn frisse, jongensachtige stem met die vaak trefzekere emotionele lading meteen al enorm voor zich inneemt. Zijn stem heeft een grote verwantschap met die van Mark Murphy (1932-2015) voor wie David Linx aan het begin van zijn podium-carrière een paar jaar als drummer heeft gewerkt. De ritmesectie op dat vroege Linx-album: Jack van Poll (piano), Hein van de Geyn (bas), Hans van Oosterhout (drums).

Hans van Oosterhout is ook weer van de partij op het in eigen beheer door David Linx geproduceerde album Standards (1995), met verder de pianisten Nathalie Loriers en Diederik Wissels, en de bassist Nic Thys.

Up Close een van de 50 beste c.d.’s uit de jaren 90 van de vorige eeuw

Uit datzelfde jaar 1995 is ook de c.d. Up Close (Label Bleu) afkomstig, waarop David Linx wordt bijgestaan door Diederik Wissels (piano), Frans van der Hoeven (bas) en Hans van Oosterhout (drums). Het duo Linx/Wissels is verantwoordelijk voor alle songs op deze fraai in Brussel opgenomen c.d.  De zanger plus de drie instrumentalisten opereren op een niveau alsof ze al jaren lang met elkaar op tournee zijn.

De songs hebben een grillige compositorische opzet en een intellectuele poëtische taal die weinig raakvlakken hebben met de songs van The Great American Songbook. Maar ondanks enige ontoegankelijkheid en zweverigheid is er onmiskenbaar sprake van een trefzekere puls en een onverbiddelijke eigen logica in de klankenwereld die deze vier musici tezamen oproepen. Om u het beluisteren van de songs te vergemakkelijken heb ik de zes songteksten in kwestie aan het eind van de speellijst afgedrukt.

In het Franse tijdschrift Jazzman—le journal de tous les jazz  van december 2002 stond de c.d. Up Close in het lijstje met de vijftig beste c.d.’s uit de periode 1992-2002, vergezeld van de volgende tekst: “Une

empathie rare. Accords voilés de la voix et translucidité du chant du piano, mélodies de l’un, paroles de l ‘autre… Un même monde intérieur.”

Hans van Oosterhout als drijvende kracht bij Enrico Pieranunzi

In de tweede helft van het programma horen we een kwintet onder leiding van de Italiaanse pianist Enrico Pieranunzi (*1949): de Antwerpse trompettist Bert Joris, de Siciliaanse saxofonist Stefano

d’Anna, plus Enrico Pieranunzi, Hein van de Geyn en Hans van Oosterhout.

De componist Enrico Pieranunzi heeft voor deze sessie elf oudere stukken bij elkaar gesprokkeld, die op het repertoire hebben gestaan van zijn vele trio-albums uit de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. Hij heeft die stukken aan een grondige bewerking onderworpen, speciaal voor deze kwintet-bezetting; te vinden op het album Don’t Forget the Poet (Challenge Records, 1999).

Anders dan je op basis van de bezetting zou verwachten is er geenszins sprake van een stomende hard bop-sesssie waar de solisten hun vrijheidsdrang  naar hartelust mogen uitleven.  Het tegendeel is het geval: Enrico Pieranunzi heeft bijna alles uitgeschreven en voorgeschreven zodat de blazers voortdurend aan de leiband van de componist moeten lopen. Kennelijk was de componist/arrangeur er vooral op uit om de structuur en de melodische verhaallijn van  zijn eigen composities te cultiveren. Pieranunzi heeft daar in het c.d.-boekje het volgende over te zeggen: “The length of each track is shorter than one might expect of a quintet. This is because it was important to me to maintain the story-like balance of the piece.”

Dat de muziek niet alleen maar welluidend klinkt, maar ook nog tot leven komt, hebben we te danken aan de soepel lopende ritmesectie waarvan de leden elkaar grondig hebben leren kennen rond de millenniumwisseling, toen ze een tijd lang als vast trio opereerden. Behalve het album met die tot kwintet-stukken omgebouwde trio-composities hebben Pieranunzi, Van de Geyn en Van Oosterhout nog twee concept-albums vastgelegd: The Enrico Pieranunzi Trio plays the music of Wayne Shorter en Improvised Forms for Trio.  Voor de 18 meestal korte uitweidingen op die laatste c.d. staan Pieranunzi, Van de Geyn en Van Oosterhout als gelijkwaardige auteurs geregistreerd.

SPEELLIJST

David Linx (zang), Diederik Wissels (piano), Frans van der Hoeven (bas), Hans van Oosterhout (drums)

opgenomen: Synsound Studios, Brussel; maart 1995

Bron: David Linx & Diederik Wissels—Up Close (c.d.) (Label Bleu)

#   1.   Sojourner) (Linx/Wissels) (5:07)

#   2.   Lord of the Groundless (Linx/Wissels) (4:50)

#   3.   Lunch at Mdnight (Linx/Wissels) (3:35)

#   4.   What goes around comes around (Linx/Wissels) (6:01)

#   5.   Meaning (Linx/Wissels) (3:44)

#   6.   Spoken Silence (Linx/Wissels) (5:57)

Bert Joris (trompet, bugel), Stefano d’Anna (sopraansax, tenorsax), Enrico Pieranunzi (piano, componist/arrangeur), Hein van de Geyn (bas), Hans van Oosterhout (drums)

opgenomen: Leroy Studio, Amsterdam; maart 1999

bron: Enrico Pieranunzi Quintet—Don’t Forget The Poet (c.d.) (Challenge)

#   7.   Newsbreak (Enrico Pieranunzi) (2:59)

#   8.   Persona (idem) (6:02)

#   9.   Coralie (idem) (5:36)

# 10.   A Nameless Gate (idem) (6:14)

# 11.   It Speaks for Itself (idem) (6:17)

Zes Songteksten van David Linx

SOJOURNER (for Alice Walker)

competing with the sun colors run

to hide within your roots strange ol’ tree

like a face can hide a plea

it’s the longest run the world has shunned

and spirits dance their life around you

and a god unless he’s gone can hear

and spreading music wide

Sojourner’s will’s complete

I leave a giant tear painted fears

and I will hold you up then lead you down

into nothing more than life

where it’s hard to see whether you’d be

another reason as to trust time

like a neon lie my day is night

and spreading music wide

Sojourner’s will can be

The hurry of my needs urge and deeds

when love is old and called many names

into color of concrete

now the world is ripening in my hands

spirits call and dance before me

cause the heart is like a sheltering tree

when spreading music wide

Sojourner’s light I see

LORD OF THE GROUNDLESS (for Caetano Veloso)

who’s about to need you

one life right behind you

inflinct on others

every name every bother

cause wild and careless

without any notion

and twilight’s restless

in the temple beside where

you have been worshipped

along and abiding

as deadly they skip

all the life tha’s inside you

Lord of the groundless

begetting a lifetime

there’s no fear to live by

what else is a reason for

Lord of the groundless

if treason’s around you

if dungeons are mere clues

they’ll never survive more

is a curse upon me

I’m ready and I see

all life is  beaming

and a lover is dreaming

into my soul now

I know I can find how

I will be giving

all the life that’s inside me

so we can worship

the way we’re supposed to

the way I dream who’s

all around and about you

LUNCH AT MIDINIGHT (for Laurie Anderson and Annette Peacock)

lunch at midnight

in woods of stone

woken up by a faithless afternoon kiss

that spirits carry from another face to

rest on my cheek

and I have you to recognize me by

I’m hearing fast like travelling sound

running over seasons

there’s no more loss

when we breathe history in exactly

when it’s coming out of us

we’re gone and I’m gone

and I’m gone and you’re gone

and we’re gone again

lunch at midnight

in woods of stone

over wide horizons we fly and touch

the water back to its well

a city rebuilding itself again

no more loss when we yell ourselves

into the indifference of tears

I meet you I greet you I learn and I craze you

and we breathe history in exactly

when it’s coming out of us

lunch at midnight

and supper at noon

we’re gone…

I’m gone…

WHAT GOES AROUND COMES AROUND (for David Baldwin)

what goes around comes around and round

what’s left about turns all about

time needs the time to be more than time

giving to love what it needs

to be more than just love

why go around and come all around

lift yourself cause much too fast we fall

into a shade

out of time

what goes around comes around

what’s left without will be kept without

where are the words we need to shout

tasting the salt out of every tear

hands that I hold to be sure

I can run again

and why go around and come all around

lift yourself cause much too soon we fall

into a shade

out of time

what goes around comes around

MEANING

is the meaning of an answer in a dream

the meaning rushing past my heart

a love I try to live to shape

the meaning of a stare

that I found staring from the shores of life

meaningful not like before

oceans are wider ever more

sweat is dripping slowly on my brow

with taste of madness

meaning ‘s losing too much ground

thus the meaning could remain beyond my ways

beyond a possibility of knowing why

it’s mainly pointless meaningless or vain

to be aware of what we find

in the clarity behind a thought

one mountain’s always higher still

ringing just like bells too much in tune

to taste my madness

meaning’s losing too much ground

SPOKEN SILENCE

the echoes of your falling grace

now pave the redstone roads

your spoken silence when we talk

is wrapped around one note

two minutes in one second

all in line towards our fate

if there’s no midnight anymore

then noon will be late

and the horizon like a belt

is resting on your brow

it empties every second thought

to gather into vow

then times are building up

against a silent wall to save

the wonder right behind a promise

shrugging life away

Samenstelling & Presentatie: Peter Smids